Οροαρνητική Ρευματοειδής αρθρίτιδα και η σχέση της με την εμμηνόπαυση!
Δ. Καρόκης, Ρευματολόγος, (dkarokis@hotmail.com).
Σε πρόσφατη δημοσίευση στο Arthritis Care and Research, ερευνητές από το Ινστιτούτο Karolinska της Στοκχόλμης, χρησιμοποιώντας δεδομένα από τις μελέτες NHS και NHS-II (Nurses Health Survey), προσπάθησαν να διερευνήσουν την πιθανή συσχέτισης της εμμηνόπαυσης με τον κίνδυνο εμφάνισης Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας (ΡΑ).
Οι μελέτες NHS είναι μεγάλες προοπτικές μελέτες που διεξάγονται σε Αμερκανίδες γυναίκες από το 1976 (και συνεχίζονται), διερευνώντας τους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη σοβαρών χρονίων νοσημάτων στο γυναικείο πληθυσμό.
Στην υπόψιν μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα 238.130 γυναικών ηλικίας 25 έως 55 ετών. Όλες οι γυναίκες που ανέφεραν κλινική διάγνωση ΡΑ, συμπλήρωσαν ένα ειδικό ερωτηματολόγιο (Connective Tissue Disease Screening Questionnaire (CSQ)), και τα αρχεία τους ανασκοπήθηκαν από δυο ρευματολόγους, που χώρισαν τις περιπτώσεις σε οροθετικές (RF ή/και ACPA θετικά) και οροαρνητικές (RF και ACPA αρνητικά).
Τελικά, 109.443 γυναίκες από τη μελέτη NHS και 112.353 γυναίκες από τη μελέτη NHS-II (1.987.756 ασθενο-έτη) συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση. Αναγνωρίστηκαν 1096 περιπτώσεις ΡΑ: 401 οροαρνητικές και 695 οροθετικές.
Βρέθηκε ότι οι γυναίκες ηλικίας 45 ετών και άνω είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ΡΑ σε σχέση με τις γυναίκες ηλικίας 25-44. Μεταξύ 45 και 49, ο σχετικός κίνδυνος (pooled hazard ratio, HR) ήταν 1.5 (95% CI, 1.2-1.9), και αυξανόταν σε 2.0 για τις ηλικίες 50-54 και 2.3 για τις ηλικίες 55-59 (95% CI, 1.6-2.5 and 1.7-3.2, αντίστοιχα). Μετά από στάθμιση διαφόρων παραγόντων, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οροαρνητικής ΡΑ σε σχέση με τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (NHS HR: 1.8; 95% CI, 1.1-3.0; NHSII HR: 2.4; 95% CI, 1.4-3.9). Μάλιστα, ο κίνδυνος για ανάπτυξη οροαρνητικής ΡΑ ήταν μεγαλύτερος σε γυναίκες ηλικίας εμμηνόπαυσης ≤44 years (NHS HR: 2.7; 95% CI, 1.4-5.3; NHSII HR, 2.6; 95% CI, 1.1-6.2).
Η χρήση της Θεραπείας Ορμονικής Υποκατάστασης (ΘΟΥ) βρέθηκε να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οροθετικής ΡΑ, τόσο όσον αφορούσε την χρήση ΘΟΥ κατά την εμφάνιση της ΡΑ (HR: 1.4; 95% CI, 1.1-1.9), αλλά και τη χρήση ΘΟΥ για διάστημα 8 ή περισσότερων ετών (NHS HR: 1.5; 95% CI, 1.1-2.0; NHSII HR: 1.2; 95% CI, 0.6-2.2).
Οι λόγοι αυτής της συσχέτισης, σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν είναι ξεκάθαροι, πιθανώς όμως να σχετίζεται με την ελάττωση των επιπέδων της προγεστερόνης μετά την εμμηνόπαυση, όπως δηλαδή η προγεστερόνη είναι σημαντική για τη συχνή μετάπτωση της ΡΑ σε ύφεση ή χαμηλή ενεργότητα κατά την κύηση, έτσι να είναι (με αντίστροφο τρόπο) σημαντική και κατά την εμμηνόπαυση.
Οι ερευνητές αναγνωρίζουν σημαντικούς περιορισμούς στη μελέτη, όπως την πιθανή συμπλήρωση λανθασμένων πληροφοριών στα ερωτηματολόγια από τις ασθενείς, τη χρήση των ιατρικών αρχείων και όχι της κλινικής εξέτασης για τη διάγνωση της ΡΑ, καθώς επίσης και την πιθανότητα ACPA+ περιπτώσεων να έχουν ταξινομηθεί ως οροαρνητικές γιατί σε παλιότερα χρόνια δεν υπήρχε η δυνατότητα αυτής της εξέτασης.
Παρόλους αυτούς τους περιορισμούς όμως, τα ευρήματα της μελέτης είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα και ασφαλώς χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.
Πηγή
Bengtsson C, Malsepis S, Orellana C, Sparks JA, Costenbader KH, Karlson EW. Menopausal factors are associated with seronegative RA in large prospective cohorts: results from the Nurses' Health Studies [published online January 13, 2017]. Arthrit Care Res. doi: