Does rain really caused pain?
Smedslund G, Hagen KB. Euro J Pain. 2011;15:5-10
National Resource Centre for Rehabilitation in Rheumatology, Diakonhjemmet Hospital, Vindern, Oslo, Norway. ges@nokc.no
Σκοπός της μελέτης: Να εξετασθεί η σχέση μεταξύ του καιρού και του πόνου στην Ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Μεθοδολογία: Συστηματική ανασκόπηση προοπτικών μελετών παρατήρησης (έως τον Σεπτέμβριο του 2009) που περιείχαν στοιχεία σχετικά με τον συνδυασμό μεταξύ των καιρικών μεταβολών και της βαρύτητας του πόνου στην Ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ). Η μεθοδολογική ποιότητα των μελετών που χρησιμοποιήθηκαν δια την ανάλυση αξιολογήθηκε ανεξάρτητα από τους δύο συγγραφείς σύμφωνα με την εφαρμοσμένη κλίμακα Newcastle-Ottawa..Αναλύσαμε τα στοιχεία σε επίπεδο ομάδων με μια μεταανάλυση των συσχετισμών μεταξύ καιρού και πόνου αλλά και σε ατομικό επίπεδο σαν ποσοστό ασθενών στους οποίους ο πόνος επηρεαζόνταν σημαντικά από τις καιρικές μεταβολές.
Αποτελέσματα: Στην τελική ανάλυση συμπεριελήφθηκαν εννέα μελέτες. Μελετήθηκαν πολλές και διαφορετικές μεταβλητές αλλά η μελέτη εστιάστηκε ιδιαίτερα σε τρεις, την θερμοκρασία, την σχετική υγρασία και την ατμοσφαιρική πίεση. Η ανάλυση σε ομάδικό επίπεδο έδειξε ότι οι συσχέτιση του πόνου με αυτές τις τρεις μεταβλητές είναι σχεδόν μηδενική. Αναλύσεις όμως σε ατομικό επίπεδο από δύο μελέτες, έδειξαν ότι σε μια μειονότητα ασθενών (<25%) που πάσχουν από ΡΑ ο πόνος επηρεάζεται πράγματι από τις μεταβολές της θερμοκρασίας, της σχετικής υγρασίας και της ατμοσφαιρικής πίεσης. Η μεθολογική ποιότητα όμως και οι άλλες παράμετροι των μελετών αυτών δεν ήταν δυνατον να αξιολογηθούν.
Συμπεράσμα : Οι μέχρι σήμερα μελέτες δεν δείχνουν ότι σε ομαδικό επίπεδο υπάρχει κάποια επίδραση των καιρικών μεταβολών πάνω στους πόνους των ασθενών με ΡΑ. Παρόλα αυτά υπάρχουν ενδείξεις που δείχνουν ότι ο πόνος σε μερικούς ασθενείς επηρεάζεται περισσότερο από τον καιρό αλλά και ότι κάποιοι ασθενείς αντιδρούν διαφορετικά στις καιρικές μεταβολές απότι άλλοι. Επομένως δεν μπορεί να αποκλεισθεί η υπόθεση ότι οι καιρικές μεταβολές μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τους πόνους σε κλινικό ή ερευνητικό επίπεδο κάποιων ασθενών που πάσχουν από ΡΑ.
Σχόλιο : Από την εποχή του Ιπποκράτη ήταν γνωστό ότι οι αλλαγές του καιρού μπορούν να επηρέσουν τους πόνους των ασθενών που πάσχουν από χρόνια ρευματικά νοσήματα. Αυτό που δεν ήταν γνωστό και εξακολουθεί να μην είναι, είναι με πιο τρόπο μπορούν οι καιρικές μεταβολές να προκαλέσουν πόνο στις αρθρώσεις. Πολλοί πιστεύουν ότι επειδή ο αρθρικός χόνδρος αποτελείται κατά 90% από νερό είναι λογικό να μεταβάλλεται σε όγκο κατά την διάρκεια των μεταβολών της θερμοκρασίας, της σχετικής υγρασίας και της ατμοσφαιρικής πίεσης του περιβάλλοντος. Ο αρθρικός χόνδρος μεν δεν πονά διότι δεν περιέχει νεύρα. Μια χρόνια αρθρίτιδα όμως έχει δημιουργήσει τέτοιές βλάβες και τόσο σημαντικές διαταραχές της δομής της άρθρωσης, ώστε ακόμη και οι μικρές μεταβολές του μεγέθους του αρθρικού χόνδρου, μπορούν να προκαλούν πιεστικά φαινόμενα σε περιοχές της άρθρωσης που περιέχουν ελεύθερες νευρικές απολήξεις και να προκαλούν πόνο. Βέβαια οι απόψεις αυτές ουδέποτε έχουν επιβεβαιωθεί πειραματικά.
Η εργασία που μόλις περιγράψαμε ανατρέπει αυτά που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Οι συγγραφείς πιστεύουν ότι οι αλλαγές του καιρού δεν προκαλούν αύξηση του πόνου σε ασθενείς με Ρευματοειδή αρθρίτιδα, μια νόσο που χαρακτηρίζεται για τις σημαντικές και χρόνιες βλάβες που δημιουργεί στις αρθρώσεις, αλλά ο πόνος που εμφανίζεται σε ένα μικρό ποσοστό των ασθενών είναι μάλλον ψυχοσωματικός.
Τονίζουν όμως ότι ακόμη και εάν συμβαίνει αυτό τότε οι γιατροί που ασχολούνται με τις χρόνιες νόσους των αρθρώσεων πρέπει να το λαμβάνουν υπόψη τους όχι μόνο όταν αξιολογούν την αποτελεσματικότητα κάποιων φαρμάκων σε κλινικές δοκιμές αλλά και στην καθημερινή κλινική πρακτική.