Ποια δίαιτα αποδείχθηκε η καλύτερη για να ξεκινήσει κάποιος το 2024.
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (myoskeletiko@gmail.com).
Δεν μου αρέσει να ασχολούμαι με θέματα που δεν θεωρούμαι ειδικός αλλά μετά από 50 χρόνια κλινικής ιατρικής πρακτικής μπορώ να σας πληροφορήσω ότι οι μισοί τουλάχιστον ασθενείς μου στο τέλος της επίσκεψης με ρωτούν: «Χρειάζεται να κάνω και κάποια δίαιτα γιατρέ;». Το πιο σωστό θα ήταν να τους στείλω σε διατροφολόγο για να καθορίσει αυτός κάποια δίαιτα, δυστυχώς όμως ελάχιστοι ακολουθούν την προτροπή μου για διάφορους λόγους. Αυτή είναι η αιτία που με ώθησε να παρουσιάσω σήμερα τα αποτελέσματα μιας μελέτης-δημοσκόπησης του U.S. News & World Report. Πρόκειται για έναν οργανισμό που ασχολείται με την αξιολογική ταξινόμηση διαφόρων και κοινωνικών και άλλων θεμάτων. Μέσα σε αυτά είναι και οι δίαιτες είτε για αδυνάτισμα, είτε για βελτιστοποίηση της υγείας των Αμερικανών, οι οποίοι θεωρούν τις δίαιτες κάτι εξαιρετικά χρήσιμο και απαραίτητο για την ζωή τους, αλλά σχεδόν ποτέ δεν τις εφαρμόζουν.
Σύμφωνα λοιπόν με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης τρεις δίαιτες θεωρούνται οι καλύτερες στον κόσμο με την ακόλουθη σειρά: 1) Η Μεσογειακή. 2) Η DASH και 3) Η MIND (https://health.usnews.com/best-diet/best-diets-overall)
Σύμφωνα με το ίδιο οργανισμό η Μεσογειακή δίαιτα είναι αυτή η οποία βγαίνει πρώτη για 7 συνεχή χρόνια. Μάλιστα μαζί με την DASH υπερέχουν κατά πολύ από όλες τις άλλες όταν οι ασθενείς πάσχουν ή θέλουν να προφυλαχθούν από καρδιαγγειακές παθήσεις. Η τρίτη, η MIND βοηθά στην αποφυγή, όσο είναι δυνατόν, της γεροντικής άνοιας.
Από την βιβλιογραφία φαίνεται ότι η Μεσογειακή δίαιτα, όταν κάποιος την ακολουθεί πιστά για αρκετά χρόνια, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, γεροντικό διαβήτη (τύπου 2), κατάθλιψη, νόσο του Alzheimer και καρκίνο του προστάτη αυξάνοντας έτσι το προσδόκιμο επιβίωσης. Η μεσογειακή διατροφή δεν ασχολείται με την ποσότητα των μερίδων, τις ομάδες των ασθενών ή θέτει κάποιους αριθμητικούς στόχους αδυνατίσματος αλλά είναι ένα διατροφικό πρότυπο και ένας τρόπος ζωής, όπως δηλώνουν συνεχώς οι ειδικοί διατροφολόγοι. Συνήθως περιέχει φρέσκα φρούτα και λαχανικά, φασόλια, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής άλεσης και από ζωικές πρωτεΐνες προτείνει να είναι μόνο από ψάρια. Υπογραμμίζει τα οφέλη του κρσιού, διαφόρων υγιεινών λιπών (ω3 κ.ά.) και προβάλλει ταυτόχρονα τις κοινωνικές και χαρούμενες πτυχές των γευμάτων από τις οποίες πολλά άτομα νιώθουν ότι απομακρύνονται όταν ακολουθούν κάποια άλλη δίαιτα η οποία συνήθως τους μειώνει ποιοτικά το επίπεδο ζωής της καθημερινότητας τους (https://doi.org/10. 1002/mnfr.202300271).
Η δίαιτα DASH, που χρησιμοποιείται για να βοηθήσει στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, κατατάχθηκε δεύτερη καλύτερη και αναπτύχθηκε στην 10ετία του 1990, ως ένας τρόπος για να βοηθηθεί η μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης πλην της φαρμακοθεραπείας.
Η κύρια διαφορά μεταξύ αυτής και των άλλων διατροφών είναι ότι όχι μόνο δίνει έμφαση στα φρούτα και λαχανικά, αλλά δίνει επίσης μεγάλη έμφαση στην ποσότητα πρόσληψης νατρίου διότι είναι γνωστό και επαρκώς τεκμηριωμένο ότι η αυξημένη πρόσληψη νατρίου μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση που είναι δύσκολο να ελεγχθεί. Η σύνθεση της δίαιτας DASH περιέχει βασικά: ίνες, κάλιο, μαγνήσιο και υγιεινά λίπη. Το κάλιο βοηθά στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης καθώς χαλαρώνει τα τοιχώματα των αρτηριών, βοηθώντας την ροή του αίματος και ταυτόχρονα βοηθά στην εξάλειψη της περίσσειας νατρίου. Οι ίνες είναι γνωστό ότι ειδικά οι διαλυτές φυτικές ίνες βοηθούν στην παγίδευση της χοληστερόλης, αποτρέποντας την επαναπορρόφηση της και εξαλείφοντας την με την βοήθεια του πεπτικού μας συστήματος (https://www.ncbi.nlm.nih. gov/books/NBK482514/).
Τέλος η δίαιτα MIND είναι μια ανάμειξη των πρακτικών της Μεσογειακής δίαιτας και της DASH και δίνει έμφαση στις φυτικές διατροφικές ουσίες, όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα λιπαρά ψάρια, τα μούρα, και τους ξηρούς καρπούς. Προτείνει μάλιστα στην πλήρη ανάπτυξη της σε 6 ή και περισσότερες μερίδες σκούρων φυλλωδών χόρτων την εβδομάδα (https://doi.org/10.1016/j.jalz.2014.11.009 και https://professional.heart. org/en/meetings/international-stroke-conference)
Αρκετές μελέτες και μάλιστα πρόσφατες έχουν αποδείξει την αξία και των τριών διαιτών. Το δύσκολο είναι για ένα άτομο να τις εφαρμόσει με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμόρφωση, για όσο το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Την έχω αναφέρει και σε άλλα άρθρα μου, αλλά είναι χαρακτηριστική μια φράση του Γκαίτε που μπορεί κάποιος να την χρησιμοποιήσει όταν προσπαθεί να πείσει γιατρούς και ασθενείς για την αξία της προληπτικής Ιατρικής: « Στο βασίλειο των ιδεών, όλα εξαρτώνται από τον ενθουσιασμό. Στον πραγματικό κόσμο όλα στηρίζονται στην επιμονή».