Γιατί μερικά άτομα έχουν υπερευαισθησία στον πόνο; Είναι ψυχολογικό ή γονιδιακό πρόβλημα;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www. myoskeletiko.com).
Στην καθημερινή μας κλινική πρακτική συναντάμε αρκετά άτομα με υπερευαισθησία στον πόνο. Πόνοι των αρθρώσεων, των οστών και των μυών, χωρίς σοβαρό νοσολογικό υπόστρωμα, σε άλλους δεν προκαλούν σημαντικά προβλήματα, ενώ σε άλλους τους καθηλώνουν σε μια καρέκλα ή στο κρεββάτι και πρακτικά τους απομονώνουν από την κοινωνία. Πριν 20 περίπου χρόνια μία νέα νόσος ήρθε να καλύψει νοσολογικά τα άτομα αυτά. Η Ινομυαλγία, την οποία έχουμε περιγράψει πολλές φορές από τις σελίδες του ιστότοπου, δυστυχώς όμως το αίτιο ή τα αίτια της ακόμη είναι άγνωστα και πολλά από αυτά θεωρούμε ότι οφείλονται σε ψυχολογικά αίτια (βλέπε www.xroniosponos.gr στην Ενότητα: Ινομυαλγία).
Πρόσφατα ερευνητές από το Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology και του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας διαπίστωσαν μετά από μελέτες αρκετών ετών ότι τα άτομα που έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στον πόνο έχουν και διαφορετικό γενετικό υπόστρωμα.
Είναι γνωστό ότι τα νευρικά κύτταρα του Νωτιαίου Μυελού και του Εγκεφάλου φέρουν στην κυτταρική τους επιφάνεια διαύλους ιόντων. Κάποιοι από αυτούς είναι υπεύθυνοι για την είσοδο θετικών ιόντων, όπως π.χ. του νατρίου και του ασβεστίου στο νευρικό κύτταρο. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο πόνος οφείλεται πολλές φορές στην απότομη είσοδο ιόντων νατρίου στα νευρικά κύτταρα μετά από κάποιο αλγεινό ερέθισμα και στην δημιουργία μιας ηλεκτρικής εκφόρτισης. Ένας από αυτούς τους διαύλους νατρίου και απ ότι φαίνεται αρκετά σημαντικός, είναι ο Nav1.7. Την δομή και την λειτουργία αυτού του διαύλου την καθορίζουν κάποια γονίδια, ένα από αυτά είναι το SCN9A, τα οποία προκαλούν την παραγωγή των τριών δομικών αμινοξέων του διαύλου M932L, V991L, και D1908G. Όσο περισσότερο στη δομή του διαύλου συμμετέχουν αυτά τα αμινοξέα τόσο περισσότερο ευαίσθητο στον πόνο είναι το συγκεκριμένο νευρικό κύτταρο και κατά συνέπεια το άτομο.
Οι επιστήμονες του Max Plank, μετά από μελέτες, διαπίστωσαν ότι στο DNA του ανθρώπου του Neanderthal υπήρχαν αρκετά γονίδια που δημιουργούσαν στην επιφάνεια των νευρικών κυττάρων τους διαύλους Nav1.7 με την συγκεκριμένη ευαίσθητη στον πόνο δομή αμινοξέων. Επομένως θα πρέπει οι Neanderthal να ήταν πιο ευαίσθητοι στον πόνο από τον σύγχρονο άνθρωπο. Ίσως για μεγαλύτερη προστασία (;;;) μια και ο οξύς πόνος είναι προστατευτικό σύμπτωμα.
Το ενδιαφέρον της μελέτης όμως είναι ότι το 0,4% των σύγχρονων Βρετανών έχουν κληρονομήσει στο γονιδίωμα τους τα αντίστοιχα γονίδια των Neanderthal και λογικά θα πρέπει να είναι περισσότερο ευαίσθητοι στον πόνο από τους υπόλοιπους Βρετανούς. Πριν μερικά χρόνια σε ένα Ιατρικό περιοδικό αναφέρθηκε μια μελέτη η οποία κατέληγε ότι στο Λονδίνο, 2 στα 5 άτομα, κάθε πρωί πριν πάνε στην δουλειά τους είναι υποχρεωμένα να λαμβάνουν κάποιο παυσίπονο για να είναι ικανά να την φέρουν σε πέρας. (http://www.medicalnewstoday.com/articles/256913.php). Ίσως αυτή η μελέτη, που ήδη αναφέραμε, να εξηγεί τον λόγο.
Βέβαια ο πόνος και ιδιαίτερα ο χρόνιος πόνος δεν είναι μόνο θέμα διαύλων. Η συμμετοχή του εγκεφάλου σχεδόν σε κάθε αλγεινό ερέθισμα παρέχει την δυνατότητα στο άτομο να τροποποιήσει με την ενεργοποίηση άλλων νευρικών κυκλωμάτων αλλά και με την έκλυση κατά περίπτωση κάποιων νευροδιαβιβαστών του, την ένταση και την διάρκεια του πόνου. Οπωσδήποτε όμως η ανακάλυψη ότι έχουμε και σαφή πλέον γενετική βάση στην ευαισθησία στον πόνο η οποία μάλιστα προέρχεται από τους Neanderthal είναι κάτι το νέο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον (Zeberg Η., et al; DOI: 10.1016/j.cub.2020.06.045).
Νομίζω ότι δεν πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα αυστηροί στα άτομα που παρουσιάζουν ευαισθησία στον πόνο και διαμαρτύρονται συνεχώς ακόμη και για ελαφρούς πόνους. Ίσως να μην έχουν ψυχολογικά προβλήματα στα οποία χρεώνουμε τον πόνο τους, αλλά να πονούν πραγματικά διότι έτσι είναι «φτιαγμένοι» από την φύση.
Διαβάστε άρθρα σχετικά με την Ινομυαλγία στον Ιστότοπο www.xroniosponos.gr στην Ενότητα Ινομυαλγία