Tι μας προβληματίζει στην Οστεοαρθρίτιδα των άκρων χεριών;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
H Οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο συνηθισμένη νόσος του ανθρώπου αλλά και γενικά των σπονδυλωτών. Προσβάλλει κυρίως τα γόνατα και λιγότερο συχνά τα ισχία και τα άκρα των χεριών. Η Οστεοαρθρίτιδα των άκρων χεριών έχει τρεις φαινοτυπικές παραλλαγές: α) Την Διαβρωτική Οστεοαρθρίτιδα, β) Την Απλή Οστεοαρθρίτιδα και γ) Την Οστεοαρθρίτιδα της 1ης μετακαρποφαλαγγικής άρθρωσης.
Τα αίτια της είναι πολλά και διάφορα. Τα βασικά όμως είναι: α) επαγγελματική ή άλλη κόπωση των άκρων χεριών, β) Συχνοί τραυματισμοί, γ) Κληρονομική προδιάθεση ιδιαίτερα της Διαβρωτικής Οστεοαρθρίτιδας, και ιδιαίτερα στα άτομα τα οποία φέρουν τα γονίδια τα οποία ελέγχουν τα HLA, την ιντερλευκίνη IL1β και τα SERPINa1.
Κλινικά η διαβρωτική Οστεοαρθρίτιδα των άκρων χεριών χαρακτηρίζεται από έντονες φλεγμονές σε πολλές αρθρώσεις, οι οποίες δεν είναι συμμετρικές και με μικρή διάρκεια πρωϊνής δυσκαμψίας, χαρακτηριστική κλινική διαφορά από την Ρευματοειδή αρθρίτιδα. Οι άλλες δύο παραλλαγές παρουσιάζουν κρίσεις σε μία ή δύο αρθρώσεις, οι οποίες παρέρχονται μετά από κάποιες ημέρες και αφήνουν τις περισσότερες φορές μια ανώδυνη τοπική διόγκωση και πιθανόν μία μικρή ή μεγάλη παραμόρφωση.
Ακτινολογικά ή υπερηχογραφικά παρουσιάζονται έντονες διαβρώσεις, ιδιαίτερα στην κεντρική περιοχή των οστών των προσβεβλημένων αρθρώσεων διαφόρων τύπων. Εργαστηριακά δεν παρουσιάζειαι αύξηση της ΤΚΕ, της CRP και δεν ανευρίσκονται θετικά: το Ratest, τα αντι-CCP αντισώματα, τα αντιπυρηνικά αντισώματα με τις παραλλαγές τους κ.ά.
Σπάνια η διαφορική διάγνωση από Ρευματοειδή αρθρίτιδα θα μας δυσκολέψει.
Στην διαβρωτική Οστεοαρθρίτιδα στο υγρό των αρθρώσεων έχουν ανευρεθεί διαλυτοί υποδοχείς της Ιντερλευκίνης IL-2 και μυελοπεροξιδάσες, ευρήματα τα οποία αποδεικνύουν την φλεγμονώδη φύση της νόσου.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν ανευρεθεί χαρακτηριστικοί βιοδείκτες οι οποίοι θα χρησίμευαν για την διάγνωση αλλά και για την αξιολόγηση της θεραπείας της νόσου.
Ειδική θεραπεία και των 3 φαινοτύπων της Οστεοαρθρίτιδας των άκρων χεριών δεν έχει ακόμη ανευρεθεί. Μόνον στις κρίσεις μπορεί να χρησιμοποιήσουμε αντιφλεγμονώδη μη στεροειδή φάρμακα για όσο καιρό διατηρείται η κρίση και μετά τα διακόπτουμε. Πρόσφατα κάποιες διεθνείς Ρευματολογικές εταιρείες αποδέχτηκαν την χρησιμοποίηση αντιφλεγμονωδών αλοιφών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τα από τους στόματος φάρμακα, διότι οι πάσχουσες αρθρώσεις είναι επιφανειακές, άρα εύκολα προσπελάσιμες στο φάρμακο, το οποίο παράλληλα δεν δημιουργεί υψηλά τοξικά επίπεδα στον οργανισμό.
Συμπερασματικά όσο η παθογένεια της Οστεοαρθρίτιδας είναι άγνωστη και όσο δεν υπάρχει κάποιος βιοδείκτης ο οποίος να την χαρακτηρίζει και να την αξιολογεί, τόσο η θεραπεία της θα είναι προβληματική. Επομένως μπορεί η ιατρική να εξελίσσεται συνεχώς και ραγδαία τα τελευταία 100 χρόνια, μια πάθηση, όπως τα αρθριτικά, η οποία υπάρχει χωρίς καμιά εξέλιξη τα τελευταία 400 εκατομμύρια χρόνια, δεν κατόρθωσε ακόμη να την θεραπεύσει.