Οξεία οσφυαλγία. Αντιμετωπίζεται πράγματι όπως της αξίζει;
Κων/νος Σαρόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Δ/ντής Η΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν (ksaropoulos@hotmail.com)
Η μη ειδική οσφυαλγία, δηλαδή η μηχανική οσφυαλγία που οφείλεται κυρίως σε μυοσυνδεσμικές καταπονήσεις της καθημερινότητας και δεν προκαλείται από ριζίτιδα, σπονδυλική στένωση, κάταγμα ή άλλα συγκεκριμένα παθολογικά ή τραυματικά αίτια, ώστε να χαρακτηρίζεται ως ειδική οσφυαλγία, είναι ένα σημαντικό πρόβλημα της δημόσιας υγείας, με αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής, την ικανότητα εργασίας, την παραγωγικότητα και την επιβάρυνση της υγειονομικής περίθαλψης.
Η οξεία οσφυαλγία, αφορά την πιο συνηθισμένη επαγγελματική καταπόνηση και αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 37% των περιστατικών οσφυαλγίας παγκοσμίως.
Πράγματι, η μελέτη στην οποία αναφερόμαστε κατάφερε να ποσοτικοποιήσει την επίδραση της τήρησης των παρεμβάσεων που συνιστώνται από τις κατευθυντήριες οδηγίες κατά την πρώτη εβδομάδα θεραπείας μετά την έναρξη της οξείας οσφυαλγίας σε σχέση με τις χαμένες ημέρες εργασίας.
Πρόκειται για μια αναδρομική μελέτη που συμπεριέλαβε δεδομένα από αξιώσεις αποζημίωσης 59.656 εργαζομένων στην Καλιφόρνια μεταξύ 2009 και 2018, όπου συγκρίθηκαν 41 διαγνωστικές και θεραπευτικές παρεμβάσεις με εκείνες που προτείνουν οι κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν αναπτύξει ή υιοθετήσει τα συστήματα αποζημίωσης εργαζομένων στο δημόσιο στις ΗΠΑ για την προώθηση της τεκμηριωμένης αντιμετώπισης για τις παθήσεις - τραυματισμούς στους εργασιακούς χώρους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι την πρώτη εβδομάδα της θεραπείας, το 14,2% των εργαζομένων ακολούθησε τις συνιστώμενες οδηγίες, το 14,6% τις μη συνιστώμενες, ενώ το 51,1% έκανε χρήση τόσο των συνιστώμενων όσο και των μη συνιστώμενων παρεμβάσεων.
Η μελέτη κατέληξε ότι οι εργαζόμενοι που ακολούθησαν τις κατευθυντήριες οδηγίες επέστρεψαν στην εργασία τους συντομότερα, δηλαδή κατά 29,3% λιγότερες ημέρες σε σύγκριση με τους εργαζόμενους που έκαναν χρήση μόνο των μη συνιστώμενων παρεμβάσεων.
Η μελέτη αυτή θέτει κάποια ερωτήματα, που κάποια στιγμή πρέπει να αντιμετωπίσουμε γιατροί και ασθενείς ευθαρσώς.
- Είναι οι κατευθυντήριες οδηγίες γαλαντόμες ή περιορίζονται να προτείνουν όσες παρεμβάσεις είναι αυστηρά τεκμηριωμένες με αξιόπιστες μελέτες και μετα-αναλύσεις, που πράγματι δύσκολα μπορούν να εκτελεστούν, με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε ελάχιστες συνιστώμενες θεραπείες, που τις περισσότερες φορές δεν αρκούν για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά όλους τους ασθενείς;
- Προτείνονται έστω κι αυτές οι «στενές» οδηγίες από τους γιατρούς, ή κι εκείνοι, ιδίως οι ωριμότεροι, αντιμετωπίζουν τους ασθενείς τους με τα στερεότυπα που συνήθισαν κατά την εκπαίδευσή τους που τα περισσότερα είναι βασισμένα σε δεδομένα της προηγούμενης 20ετίας αλλά και την εμπειρία τους, που όσο πλούσια κι αν είναι δεν παύει να αφορά περιορισμένο αριθμό ασθενών και κυρίως χωρίς συστηματική παρακολούθηση ώστε να μπορούν να οδηγήσουν σε πιο γενικευμένα και αξιόπιστα συμπεράσματα;
- Κι εντάξει, είμαστε όλοι οι γιατροί ενημερωμένοι με τις τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες και έμπειροι ώστε να μπορούμε να τις παραχαράξουμε προς όφελος του ασθενή μας στην προσπάθεια να εξατομικεύσουμε το θεραπευτικό μας πλάνο με βάση την κλινική εικόνα και τις ιδιαιτερότητές του. Έχουμε πάντα αυτήν την ευκαιρία; Συμμορφώνονται οι ασθενείς με τις οδηγίες μας; Έχουμε τη δυνατότητα να τους επανελέγξουμε, έστω και τηλεφωνικά; Ή κάνουν ό,τι εκείνοι νομίζουν καλύτερα και μετά διαμαρτύρονται ότι δεν έγιναν καλά! Εάν φυσικά προστρέξουν στον γιατρό, αφού τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζουν την έναρξη των συμπτωμάτων με φάρμακα και γνώσεις που διαθέτει το οικογενειακό περιβάλλον, καθόσον οι Έλληνες τα ξέρουν όλα, κι αν όχι συμβουλεύονται τον παντογνώστη του διαδικτύου.
Πηγή: Fraser W. Gaspar , Matthew S. Thiese , Kerri Wizner ,Kurt Hegmann. Guideline adherence and lost workdays for acute low back pain in the California workers’ compensation system PLOS ONE June 17, 2021.