Επηρεάζουν ή όχι τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα την ταχύτητα επούλωσης ενός κατάγματος;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (myoskeletiko@gmail.com).
Το ερώτημα δεν είναι καινούργιο! Τα τελευταία 15 χρόνια έρχεται και επανέρχεται συνεχώς σε κάθε ευκαιρία και η αντιπαράθεση των συναδέλφων γιατρών συνεχίζεται και θα συνεχίζεται όσο δεν αναλύουμε το πρόβλημα με την βοήθεια της παθοφυσιολογίας.
Πρόσφατα μια μελέτη ανασκόπησης που περιέλαβε σχετικές μελέτες, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, διαπίστωσε ότι η χορήγηση Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων (ΜΣΑΦ) μετά από κατάγματα, ιατρογενή, δηλαδή μετά από επέμβαση ή άλλα, δηλαδή μετά από κάκωση, προκαλεί αργοπορημένη επούλωση ή ψευδάρθρωση.
Οι συγγραφείς αναλύοντας στατιστικά τα περιστατικά τους κατέληξαν ότι μεγάλο ρόλο παίζει στο βαθμό της αρνητικής επούλωσης, η διάρκεια χορήγησης και η δόση του χορηγούμενου ΜΣΑΦ. Οσο μικρότερη η διάρκεια χορήγησης και όσο μικρότερη η δόση, τόσο μικρότερη και η επίδραση στο χρόνο επούλωσης ενός κατάγματος.
Το αποτέλεσμα αυτό είναι και το πιο λογικό από παθοφυσιολογικής πλευράς όπως έχουμε τονίσει αρκετές φορές στο παρελθόν. Η φλεγμονή που συνοδεύει ένα κάταγμα, μετά από χειρουργείο ή όχι και εκδηλώνεται με πόνο, οίδημα, ερυθρότητα και θερμότητα είναι μια προστατευτική διαδικασία του οργανισμού, αφενός για να μην κινεί το άτομο το καταγματικό οστούν, δηλαδή πόνος και αφετέρου για να αναλάβουν οι ανάλογες κυτταροκίνες και ειδικά κύτταρα σε πρώτη φάση τον καθαρισμό της περιοχής και σε δεύτερη φάση την ανάπλασή της. Χωρίς την ακινησία, τον καθαρισμό της περιοχής από τους νεκρούς ιστούς και τα κύτταρα δεν υπάρχει ανάπλαση.
Η χορήγηση ΜΣΑΦ από εμάς δεν έχει σκοπό να καταργήσει την διαδικασία της φλεγμονής αλλά να μειώσει την ένταση και την διάρκειά της, για να αισθάνεται καλύτερα το άτομο, όσο ο οργανισμός κάνει την προσπάθεια να επουλώσει την βλάβη. Επομένως η χορήγηση ΜΣΑΦ είναι απαραίτητη στην οξεία φάση της βλάβης που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διαρκεί πάνω από 7-10 ημέρες.
Συνεπώς εάν χορηγούμε ΜΣΑΦ το πολύ για 10 ημέρες και στην μικρότερη δυνατή δόση, αφενός δεν επηρεάζουμε την επούλωση, αφετέρου δεν έχουμε τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες των ΜΣΑΦ που τόσο η FDA όσο και η ΕΜΑ φοβούνται και τονίζουν σε κάθε ευκαιρία στις κατευθυντήριες οδηγίες τους.
Πηγή = Wheatlley B., et al. Effect of NSAIDs on Bone Healing Rates: A Meta-analysis. J Am Acad Orthop Surg. 2019;27(7):e330-e336.