Κάταγμα ισχίου και κατάθλιψη.
Κων/νος Σαρόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός,
Δ/ντής Η΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν (ksaropoulos@hotmail.com).
Η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που προσβάλλει και τα δύο φύλα, πιο συχνά τα άτομα άνω των 65 ετών και τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και μπορεί να προκαλέσει κατάγματα τα οποία διαταράσσουν την ποιότητα της ζωής για κάποιο χρονικό διάστημα ή για πάντα, γι’ αυτό είναι σημαντική η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπισή της.
Η θεραπεία ενός οστεοπορωτικού κατάγματος στοχεύει στον έλεγχο του πόνου, την πώρωσή του, την πρώιμη κινητοποίηση, την αποκατάσταση της λειτουργικότητας, τη μείωση των επιπλοκών αλλά και τη φαρμακευτική αποτροπή μελλοντικών καταγμάτων. Η επιλογή της κατάλληλης αντιμετώπισης, συντηρητικής ή χειρουργικής, εξαρτάται από το είδος του κατάγματος, δηλαδή το βαθμό παρεκτόπισης, αστάθειας, συντριβής και τη συμμετοχή της αρθρικής επιφάνειας, αλλά και την ηλικία, τη γενική κατάσταση, τις προσδοκίες και την προτίμηση του ασθενή. Τα κατάγματα του ισχίου, με λίγες εξαιρέσεις, αντιμετωπίζονται χειρουργικά, όσο το δυνατό συντομότερα, γιατί συνοδεύονται από μεγάλη νοσηρότητα και θνησιμότητα, ιδίως στα ηλικιωμένα άτομα που συμβαίνουν και πιο συχνά.
Τα στοιχεία που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας για την ψυχοκοινωνική κατάσταση των ασθενών με κάταγμα ισχίου δεν είναι ακριβή επειδή οι προϋπάρχουσες μελέτες δεν είχαν ομάδα ελέγχου για να απομονώσουν την επίδραση των καταγμάτων του ισχίου από τις γενικές συνέπειες της γήρανσης, κενό που έρχεται να καλύψει η συγκεκριμένη εργασία.
Στη μελέτη που βασίστηκε σε δεδομένα από την National Health and Aging Trends Study μεταξύ 2011 και 2017 και συμμετείχαν ενήλικες ≥65 ετών που ήταν λειτουργικοί κινητικά και οδηγούσαν, διαπιστώθηκε ότι όσοι υπέστησαν κάταγμα ισχίου παρουσίασαν αξιοσημείωτη έκπτωση των δραστηριοτήτων τους και αύξηση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας τον πρώτο χρόνο μετά το κάταγμα σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους της ομάδας ελέγχου. Ειδικότερα, κατά το πρώτο έτος οι ασθενείς με κάταγμα ισχίου ήταν λιγότερο πιθανό να οδηγήσουν (76% έναντι 95%), να βγούνε από το σπίτι (86% έναντι 99%), να εργαστούν ή να συμμετέχουν σε εθελοντικά προγράμματα (17% έναντι 44%), αλλά και πιο πιθανό να έχουν κατάθλιψη (20% έναντι 10%). Τα καλύτερα αποτελέσματα μάλιστα συσχετίστηκαν με ένα ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Ωστόσο, η έρευνα έδειξε ότι τα επίπεδα κινητικότητας και δραστηριοτήτων επέστρεψαν στα επίπεδα της ομάδας ελέγχου τα επόμενα 2-3 χρόνια.
Η παραπάνω μελέτη είναι σημαντική, γιατί μας υπενθυμίζει ότι εκτός της αντιμετώπισης αυτού καθαυτού του κατάγματος αλλά και της οστεοπόρωσης για την πρόληψη ενός επόμενου κατάγματος, οι χειρουργοί πρέπει να παρακολουθούμε τους ασθενείς μας τουλάχιστον για έναν χρόνο μετεγχειρητικά εστιάζοντας στην αποκατάσταση και την ψυχοκοινωνική τους υγεία συμβουλεύοντας κατάλληλα τους ίδιους και τις οικογένειές τους.
Πηγή: Swayambunathan Jay, Dasgupta Abhijit, Bhattacharyya Timothy. The Pronounced Impact of Hip Fractures on Psychosocial Well-being. J Am Acad Orthop Surg. 2021 Jan 1;29(1):e22-e30. doi: 10.5435/JAAOS-D-19-00530.