Γιατί δεν μπορούν να βρουν μια θεραπεία για την COVID 19;
Ασχετοσύνη, συνωμοσία ή ατυχία;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (myoskeletiko@gmail.com).
Τους τελευταίους 6 μήνες η διεθνής επιστημονική κοινότητα ταλανίζεται από έναν καταιγισμό κλινικών και εργαστηριακών δεδομένων σχετικών με την νόσο COVID-19. Χιλιάδες επιστήμονες οποιασδήποτε ειδικότητας, σχετικής ή άσχετης με το θέμα, καλούνται να δώσουν μία γρήγορη λύση σε ένα νέο και άγνωστο πρόβλημα. Η ταχύτητα με την οποία εκδίδουν της αποφάσεις τους είναι βασικότατη προϋπόθεση για την συμμετοχή τους στην τιμητική ομάδα έρευνας και θεραπείας της πάθησης. Οποιος ή όποιοι την βρουν, τα ονόματά τους θα γραφούν με χρυσά γράμματα στην ιστορία της Ιατρικής. Αρα το κέρδος για έναν επιστήμονα που αναζητά όλη του την ζωή εκτός των άλλων και μια υστεροφημία, είναι τεράστιο.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα οι προσπάθειες των χιλιάδων αυτών ερευνητών δεν έχουν αποδώσει. Δεν έχουν κατορθώσει ούτε να σταματήσουν την ταχύτατη μετάδοση της νόσου, ούτε να βρούν κάποιο φάρμακο που να μειώνει σημαντικά την θνησιμότητά της. Την μια ημέρα λένε το ένα, την άλλη ημέρα το τελείως αντίθετο και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να σέρνει ένα πλήρως ασυντόνιστο χορό!
Οι λόγοι είναι πολλοί. Ο βασικότερος σύμφωνα με την άποψή μου, είναι ο ελάχιστος χρόνος που διαθέτουμε για να παράξουμε αποτελέσματα. Πράγματι ο ασθενής συνήθως μέσα σε 10-12 ημέρες ή γίνεται καλά ή πεθαίνει. Από την μία ο τεράστιος αριθμός βαρειών περιστατικών, η παντελής έλλειψη μιας αιτιολογικής θεραπείας, η απουσία προσωπικής ασφάλειας των γιατρών κατά την διάρκεια της εξέτασης των ασθενών και από την άλλη η ασφυκτική πίεση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και ενός κράτους που τώρα ανακαλύπτει ότι οι γιατροί κάνουν κάποιο σημαντικό κοινωνικό λειτούργημα, καταπιέζουν υπερβολικά και αποσυντονίζουν τους συνήθως σχετικά ψύχραιμους θεράποντες γιατρούς.
Αλλά για να μην μιλάμε για ασχετοσύνη, συνωμοσία ή άλλα απίθανα, υπάρχει ένας ακόμη εξαιρετικά σημαντικός λόγος απαραίτητος για την ανακάλυψη ή όχι ενός καινούργιου φαρμάκου. Πριν κάποια δεκάδες χρόνια ελέχθει από έναν Βρετανό αστροφυσικό, τον Martin Rees, μια πάρα πολύ σημαντική φράση που δυστυχώς δεν την έχουμε καταλάβει ακόμη «Absence of evidence is not evidence of absence» ή σε ελεύθερη μετάφραση «η έλλειψη απόδειξης μιας άποψης, ενός γεγονότος, μιας δράσης, δεν είναι και απόδειξη ανυπαρξίας της άποψης, του γεγονότος ή της δράσης που αναζητούμε». Για να την κάνω όμως ακόμη πιο σαφή και πιο ιατρική την άποψη του Βρετανού: τονίζω ότι εάν κάποιο φάρμακο δεν κατόρθωσε να θεραπεύσει σε κάποια μελέτη ή μελέτες μια νόσο, δεν πάει να πει ότι το φάρμακο αυτό δεν έχει θεραπευτική δράση σε αυτή την νόσο και αυτό διότι η συγκεκριμένη μελέτη ή μελέτες μπορεί να μην μπόρεσαν να δώσουν τις επαρκείς αποδείξεις που αναζητούσαμε, για αρκετούς λόγους όπως:
- Η μελέτη ή οι μελέτες δεν περιείχαν ικανό αριθμό ασθενών για να αποδείξει κάποιος στατιστικά μια δράση ή μια ανυπαρξία δράσης, δηλαδή ένα θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα.
- Η θετική δράση του συγκεκριμένου φαρμάκου υπήρχε αλλά ήταν πολύ περιορισμένη σε ένταση στη συγκεκριμένη νόσο, λόγω λανθασμένης δοσολογίας.
- Η μελέτη περιείχε λίγα ή άσχετα δημογραφικά στοιχεία για να συγκριθούν μεταξύ τους ασθενείς και να εξαχθούν συμπεράσματα.
- Οι σχετικές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί είναι ελάχιστες για να γίνει μια αποτελεσματική, θετική η αρνητική ανασκόπηση.
- Οι μέχρι σήμερα μελέτες ήταν πολύ πρόχειρα σχεδιασμένες.
- Ο χρόνος διάρκειας της θεραπείας για να έχουμε κάποιο αποτέλεσμα θα έπρεπε να ήταν μεγαλύτερος.
- Η δράση μιας θεραπείας εξαρτάται και από την φάση της νόσου.
- και αλλα πολλά...
Εχω την εντύπωση ότι πολλά από τα παραπάνω προβλήματα ήταν παρόντα στις μέχρι σήμερα μελέτες για την αντιμετώπιση της νόσου Covid-19 και γιαυτό τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα είναι τόσο πτωχά.
Κανένας δεν είχε ούτε έχει τον χρόνο να οργανώσει μια σωστή, σύμφωνα με τις καθιερωμένες κατευθυντήριες οδηγίες, μελέτη. Κάτω από αυτές τις συνθήκες πανικού χορηγήθηκαν φάρμακα που για κάποιο χρονικό διάστημα θεωρήθηκαν σωτήρια και μετά απορρίφθηκαν στο πυρ το εξώτερον. Ετσι 6 μήνες μετά είμαστε ικανοποιημένοι εάν κάποιο φάρμακο μειώνει κατά 30% τις διασωληνώσεις των ασθενών χωρίς και αυτό να είναι απαραίτητα σίγουρο. Και όλοι αναμένουμε το σωτήριο εμβόλιο που ναι μεν θα είναι έτοιμο σε χρόνο ρεκόρ, δηλαδή μέσα σε 4 μήνες, αλλά πιστεύω ότι εάν δεν παρέμβουν οι πολιτικοί και πιέσουν κατάλληλα, θα χρειαστεί να περιμένει για να εγκριθεί από τους γραφειοκράτες των ρυθμιστικών αρχών και να κυκλοφορήσει στην αγορά, το λιγότερο 14 μήνες, ενώ στο μεταξύ ο κόσμος θα πεθαίνει και η οικονομία των χωρών θα καταστρέφεται.
Συμπέρασμα: Για κάποιο εντυπωσιακό θετικό θεραπευτικό αποτέλεσμα στις συγκεκριμένες συνθήκες θα πρέπει να ελπίζουμε περισσότερο στην τύχη και καιρός είναι να δεχτούμε τα λεγόμενα του αρχαίου ποιητή και φιλοσόφου Μαίανδρου που έλεγε: Σε ορισμένες καταστάσεις προτιμώ μια σταλαγματιά τύχης παρά ένα πιθάρι μυαλά.