Μήπως θα πρέπει να εκτιμούμε περισσότερο το Placebo;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
Ένα πρόσφατο άρθρο στο The New England Journal of Medicine, με προβλημάτησε πολύ και με έκανε να σκεφτώ πιο σοβαρά την έννοια του Placebo. Στο μυαλό μας όλοι, επηρεασμένοι ίσως από τις διπλές τυφλές κλινικές μελέτες που χρησιμοποιούν το Placebo σαν αδρανές φάρμακο για να αξιολογήσουν την δράση του πραγματικού φαρμάκου, έχουμε υποτιμήσει σημαντικά τις πραγματικές δυνατότητες του Placebo.
Και όμως υπάρχουν πολλές μελέτες που δείχνουν ότι πολλά από τα πραγματικά φάρμακα που χρησιμοποιούμε καθημερινά δεν θα είχαν τα θεραπευτικά αποτελέσματα που τους καταλογίζουμε εάν δεν ενισχύονταν από την θεραπευτική δύναμη του placebo. To φαινόμενο αυτό είναι περισσότερο εμφανές σε φάρμακα που δρουν σε παθήσεις όπου η συμμετοχή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος ή του Αυτόνομου Νευρικού συστήματος είναι βασικότατη για την δημιουργία ή τη θεραπεία της νόσου, όπως πχ ο Χρόνιος Πόνος, το Ευερέθιστο Εντερο ή η υπερλειτουργική κύστη.
Ένα κλασικό παράδειγμα που διάβασα στο Medical News Today (2/2/2015) ήταν το εξής: Είναι γνωστό ότι η θεραπεία της κεφαλαλγίας είναι από τις δυσκολότερες. Σε μια μελέτη λοιπόν χορήγησαν rizatriptan (10 mg), ένα “απoτελεσματικό” φάρμακο για τις κεφαλαλγίες το οποίο το ονόμασαν placebo και το χορήγησαν σε ασθενείς στους οποίους χορήγησαν και κανονικό placebo το οποίο ονόμασαν rizatriptan. To θεραπευτικό αποτέλεσμα δεν διέφερε στις δύο ομάδες. Όταν όμως στο πραγματικό rizatriptan έβγαλαν την ταμπέλα Placebo και το ονόμασαν σωστά rizatriptan, τότε το θεραπευτικό αποτέλεσμά του αυξήθηκε κατά 50%.
Αυτό αλλά και άλλα παραδείγματα μας υποχρεώνουν να σκεφτούμε ότι το Placebo δεν είναι πάντα εικονικό φάρμακα αλλά έχει διαμέσου κάποιων νευροδιαβιβαστών στο ΚΝΣ που δεν τους γνωρίζουμε ακόμη και θεραπευτικό αποτέλεσμα. Επειδή λοιπόν ο θεραπευτικός μας στόχος είναι τις περισσότερες φορές να ανακουφίζουμε τον ασθενή, καλόν είναι να επανεκτιμήσουμε τις ικανότητες του Placebo και να κοιτάξουμε να τις εκμεταλλευτούμε στην καθημερινή κλινική μας πράξη.
Πηγή = Ted J. Kaptchuk and Franklin G. Miller, The New England Journal of Medicine, doi: 10.1056/NEJMp1504023, published online 1 July 2015.