Ποιός επιτέλους θα έχει το θάρρος να πει στους ασθενείς ότι, για όλα τα κακά που τους συμβαίνουν, δεν φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από αυτούς;
Δρ. Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος (www.myoskeletiko.com)
Ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός στην Αμερική, η Kaiser Permanente, έκανε πρόσφατα μια μελέτη για να διαπιστώσει την πρωτογενή συμμόρφωση των αμερικανίδων στην λήψη αντιοστεοπορωτικών φαρμάκων. Ως πρωτογενής, ορίζεται η συμμόρφωση του ασθενούς από την λήψη της συνταγής από τον γιατρό μέχρι την αγορά του φαρμάκου από το φαρμακείο. Στόχος της μελέτης ήταν ακόμη να διαπιστωθεί εάν η πρωτογενής μη συμμόρφωση συμμετέχει στην ραγδαία αύξηση των οστεοπορωτικών καταγμάτων, παρά τις μοντέρνες και αποτελεσματικές θεραπείες.
Η μελέτη εξέτασε τα ηλεκτρονικά αρχεία 8.454 γυναικών, ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών, με σκοπό να διαπιστώσει πόσες από αυτές αγόρασαν από το φαρμακείο κάποιο νέο αντιοστεοπορωτικό φάρμακο, το οποίο τους είχε συνταγογραφήσει ο γιατρός που είχαν επισκεφτεί. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό, εφόσον μόνο το 29,5% των γυναικών πήγαν στο φαρμακείο και αγόρασαν το φάρμακο, μέσα στις επόμενες 60 ημέρες από την ημερομηνία της συνταγογράφησης. Η πρωτογενής συμμόρφωση ήταν μικρότερη όταν: α) Οι γυναίκες ήταν μεγάλης ηλικίας, β) η συνταγή είχε δοθεί στα επείγοντα, γ) η συνταγή είχε γραφεί από νεαρής ηλικίας γιατρό και γ) η συνταγή είχε γραφεί από γιατρό άλλης ειδικότητας και όχι από ρευματολόγο ή ειδικό παθολόγο.
Ερευνες έχουν διαπιστώσει ότι η πρωτογενής συμμόρφωση είναι πολύ σημαντική διότι, όταν ο ασθενής δεν συμμορφώνεται, τις περισσότερες φορές καταλήγει σε νοσοκομείο, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και για σοβαρό πρόβλημα υγείας. Στατιστικές μελέτες έχουν δείξει ότι, μόνο στις ΗΠΑ, η μη πρωτογενής συμμόρφωση των ασθενών κοστίζει 125.000 θανάτους και 290 δισεκατομμύρια δολλάρια κάθε χρόνο. Τα νούμερα αυτά θα πρέπει να είναι μεγαλύτερα, εάν υπολογίσει κανείς ότι, 3 στους 4 αμερικανούς, φθάνοντας στο φαρμακείο με την συνταγή του γιατρού, για διάφορους λόγους αλλάζουν την συνταγή και αγοράζουν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, ανεξάρτητα από το άν αυτά είναι ακριβότερα ή όχι.
Παρόμοιες μελέτες για την πρωτογενή συμμόρφωση και σε άλλες παθήσεις (υπερχοληστεριναιμία, υπέρταση) έδειξαν ότι αυτή βελτιώνεται όταν ο ασθενής λαμβάνει, στις ημέρες που ακολουθούν την αρχική συνταγογράφηση, σχετική υπενθύμιση με γράμμα ή e-mail ή όταν στέλνονται αυτόματα τα φάρμακα στο σπίτι του με courier.
Μερικοί οικονομολόγοι ή άλλοι μη γιατροί, ίσως προσεγγίσουν τις παραπάνω πληροφορίες με ψυχραιμία και προσπαθήσουν για μια ακόμη φορά να επιλύσουν το τεράστιο αυτό πρόβλημα με την στερεότυπη φράση «Θα πρέπει ο γιατρός να αφιερώνει πολύ περισσότερο χρόνο και να προσπαθεί να πείσει τον ασθενή του να παίρνει τα φάρμακά του». Η ανόητη αυτή προσέγγιση, πλην του ότι αδικεί κατάφωρα τους περισσότερους γιατρούς, δεν έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, όσο χρόνο και να αφιερώσει ο γιατρός στον ασθενή του, γεγονός που έχει αποδειχθεί από σχετικές μελέτες.
Σκέπτομαι λοιπόν, μήπως κάποιοι θα πρέπει επιτέλους να σοβαρευτούν και να αλλάξουν αυτή τη λαϊκίστικη νοοτροπία, που θεωρεί τον ασθενή ένα άβουλο, ανίκανο και χωρίς καμμιά υπευθυνότητα άτομο, το οποίο όλοι πρέπει να βοηθάμε με κάθε κόστος, χωρίς το ίδιο να κάνει κάποια στοιχειώδη προσπάθεια να βοηθήσει τον εαυτό του. Και όταν λέω στοιχειώδη προσπάθεια, εννοώ να πάει μέχρι το φαρμακείο με την συνταγή του γιατρού στο χέρι και να αγοράσει το φάρμακό του. Η δικαιολογία ότι τα φάρμακα είναι ακριβά και ότι τώρα βρισκόμαστε σε οικονομική κρίση, μάλλον πρέπει να σταματήσει, διότι άλλες μελέτες έδειξαν ότι και σε χώρες που τα φάρμακα καλύπτονται πλήρως ή είναι εξαιρετικά φτηνά, ένας στους τρεις ασθενείς εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται με την συνταγή του γιατρού του και κάνει, κατά το κοινώς λεγόμενο, του κεφαλιού του.
Το πρόβλημα εστιάζεται στο ότι οι ασθενείς δεν εμπιστεύονται τον γιατρό τους και σ΄αυτό είναι υπεύθυνοι τόσο η πολιτεία, όσο και τα ΜΜΕ, τα Πανεπιστήμια, η κακή νοοτροπία των ασθενών και φυσικά και πολλοί γιατροί με την συμπεριφορά τους.
Επειδή όλοι αυτοί δεν πρόκειται να αλλάξουν στο προσεχές μέλλον, μήπως θα πρέπει μέχρι τότε, κάτω από κάθε συνταγή μας, να τυπώσουμε την φράση: «Στερνή μου γνώση να σ’είχα πρώτα»;
Πηγή:
1. Permanente, K. (2013, April 20). "Nearly 30 Percent Of Women Fail To Pick Up New Prescriptions For Osteoporosis, Kaiser Permanente Study Finds." Medical News Today. Retrieved from http://www.medicalnewstoday.com/releases/259403.php