Πρόκειται για αντισώματα που δημιουργεί ο οργανισμός του ανθρώπου έναντι κάποιων στοιχείων του πυρήνος διαφόρων κυττάρων. Η παρουσία τους διαπιστώθηκε για πρώτη φορά από τον G. Friou το 1957 ο οποίος δημιούργησε και την ειδική εξέταση. Η αναζήτησή τους γίνεται στον ορό του αίματος με δύο μεθόδους, τον έμμεσο ανοσοφθορισμό και την ELISA. Aν και ο ανοσοφθορισμός είναι πιο ακριβής μέθοδος προτιμάται συνήθως η ELISA διότι είναι φθηνότερη.

Η τοπολογία της συγκέντρωσης των ΑΝΑ στον πυρήνα του κυττάρου διαφέρει και διαμορφώνονται διάφοροι τύποι φθορισμού όπως στικτός, ομοιογενής, πυρηνισκικός, κοκκιώδης και κεντρομεριδιακός. Ο τύπος του φθορισμού, παρόλο που έχουν χυθεί τόνοι μελάνης για την αξιολόγηση του, συνήθως  ελάχιστη διαγνωστική αξία έχει στην καθημερινή κλινική πράξη, παρόλο που ορισμένοι τύποι έχουν συνδεθεί με κάποιες νόσους, όπως πχ ο πυρινισκικός ανοσοφθορισμός λέγεται ότι απαντάται συχνότερα στην σκληροδερμία.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ΑΝΑ, οι οποίοι αρκετές φορές μπορούν να μας βοηθήσουν να ξεχωρίσουμε κάποιες ανοσολογικές παθήσεις με κοινά κλινικά χαρακτηριστικά όπως τα SSA, SSB, SM, RNP,Scl 70, Jo, ANCA, anti DNA κα. Το πρόβλημα με αυτούς τους τύπους είναι ότι η συχνότητά τους σε κάποια συγκεκριμένη νόσο εκφράζεται σε ποσοστά, επομένως εάν κάποιος από αυτούς βρεθεί σε κάποιον ασθενή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την διαφοροδιάγνωση με κάποια άλλη νόσο διότι στην μία ευρίσκεται σε ποσοστό 80% και στην άλλη 60%. Επομένως την λύση εάν υπάρχει, θα την δώσει πάλι η κλινική εικόνα. Μόνο η παρουσία ή η απουσία τους είναι καμμιά φορά πολύ χρήσιμη.

Νόσοι που μπορούν να παρουσιάσουν ΑΝΑ σε διάφορους τίτλους είναι: Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, το σύνδρομο Sjogren, η  Ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αυτοάνοσος ηπατίτιδα, η σκληροδερμία, η πολυμυοσίτιδα ή δερματομυοσίτιδα, η νόσος του Addison, η ιδιοπαθής θρομβοκυττοπενική πορφύρα, η θυροειδίτιδα του Hashimoto, η αυτοάνοσος αιμολυτική αναιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, ιογενείς ή χρόνιες βακτηριδιακές λοιμώξεις, πνευμονικές παθήσεις (πνευμονική υπέρταση), γαστρεντερικές νόσοι όπως ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn κα, κάποιοι καρκίνοι, δερματικές παθήσεις ιδιαίτερα όταν είναι εκτεταμένες όπως η ψωρίαση και κάποια φάρμακα όπως η προκαϊναμίδη, η υδραλαζίνη και η dilantin.

Τα ΑΝΑ ανευρίσκονται σε ποσοστό περίπου 5% σε χαμηλούς τίτλους 1:40 ή καλύτερα κάτω από 1:160 (ανάλογα τη μέθοδο) και σε φυσιολογικά άτομα ιδιαίτερα εάν είναι ηλικίας περισσότερο από 60 ετών ή είναι συγγενείς ατόμων με σοβαρές αυτοάνοσες νόσους.

Ενα πρόσφατο άρθρο στο Arthritis & Rheumatism αναφέρει ότι ο επιπολασμός των ΑΝΑ στον γενικό πληθυσμό στις ΗΠΑ για ηλικίες 12 ετών και πάνω κυμαίνεται από 12,2 έως 15,5% και ανέρχεται με την ηλικία. Οι γυναίκες παρουσιάζουν ΑΝΑ σε υψηλότερο ποσοστό από τους άνδρες (17,8% έναντι 9,6%, p0.001) και τα ΑΝΑ είναι λιγότερο συχνά σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα. Δεν βρέθηκε συσχέτιση  των ΑΝΑ με την CRP, τη χρήση οινοπνεύματος, το κάπνισμα, το επίπεδο μόρφωσης και το οικογενειακό οικονομικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα αυτά προήλθαν από την ανάλυση 4754 ατόμων απ