2ο Μέρος Εισαγωγής στα Συμπληρώματα διατροφής.
(το 1ο μέρος είναι ήδη στα Μυοσκελετικά Νέα)
Για να μάθουμε τι παίρνει 1 στους 2 Έλληνες για θεραπεία!
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
Συνεχίζοντας το 1ο μέρος της εισαγωγής στην οποία θίξαμε την ονοματολογία των διαφόρων μορφών της Συμπληρωματικής Ιατρικής, ποιοι τα λαμβάνουν και άλλα ενδιαφέροντα θετικά και αρνητικά …..
Παρόλα αυτά η χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής αυξάνεται σταθερά από χρόνο σε χρόνο και αντικατοπτρίζει:
1) Μια γενική δυσαρέσκεια των ατόμων με τη κλασική-συμβατική ιατρική, που την κάνει πιο έντονη η συστηματική χρήση πλέον για ιδιωτική ιατρική ενημέρωση και έλεγχο των ιατρικών αποφάσεων από τον Doctor Google και άλλων μη ιατρικών ή παραϊατρικών ιστοτόπων.
2) Η επιθυμία κάθε ατόμου για περισσότερο έλεγχο των αποφάσεων που σχετίζονται με την υγεία του.
3) Η άποψη ότι όλες αυτές οι θεραπείες είναι μη τοξικές διότι δεν είναι χημικές αλλά φυσικές ή/και φυτικές, ενώ παράλληλα κανείς δεν σκέφτεται ότι το απλό νερό που από αυτό αποτελείται το 70% του σώματος μας είναι μια κλασική χημική ένωση, υδρογόνου και οξυγόνου και είναι αναγκαία για την λειτουργία του οργανισμού και απαραίτητη σε περίπτωση αφυδάτωσης.
4) Η αύξηση αριθμητικά του πληθυσμού των ηλικιωμένων που τόσο αυτοί όσο και οι γιατροί τους έχουν τάση να χρησιμοποιούν προϊόντα που υπόσχονται μακροζωία και γενική μη προσδιοριζόμενη καλή υγεία και τέλος
5) Από την καθημερινή πλύση εγκεφάλου που υφιστάμεθα όλοι μας από την καταιγιστική διαφήμιση τέτοιων προϊόντων στην τηλεόραση, στο Facebook και αλλού και τα αγοράζουμε είτε τα έχουμε, είτε δεν τα έχουμε ανάγκη.
Στο Ενωμένο Βασίλειο, αναφέρεται ότι το 25% του πληθυσμού χρησιμοποιεί κάποια μορφή συμπληρωματικής ή/και εναλλακτικής ιατρικής (CAM) και το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 50 έως 70% για τους πληθυσμούς που ζουν στην Γαλλία και στην Γερμανία.
Στις ΗΠΑ νεότερες έρευνες απογειώνουν το νούμερο αυτό σε δυσθεώρητα ύψη. Η βιομηχανία συμπληρωμάτων διατροφής αυξήθηκε από περίπου 4000 προϊόντα που κυκλοφορούσαν το 1994 σε 90.000 το 2017, σύμφωνα με εκτιμήσεις, χωρίς να γνωρίζει κάποιος με ακρίβεια πόσα ακριβώς κυκλοφορούν σήμερα (2023). Έρευνες δείχνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς ενήλικες των ΗΠΑ καταναλώνουν προϊόντα συμπληρωμάτων διατροφής. Η οικονομική αξία της βιομηχανίας προβλέπεται να φτάσει σχεδόν τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και σχεδόν τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, μέχρι το 2025. Καθώς η βιομηχανία αναπτύσσεται και περισσότερα άτομα χρησιμοποιούν συμπληρώματα διατροφής, δικαιολογείται η ανανεωμένη εστίαση στους κινδύνους που συνδέονται με αυτά τα προϊόντα και στις ρυθμιστικές διαδικασίες που απαιτούνται για τη διάθεσή τους στην αγορά (doi:10.1001/amajethics.2022.410).
Σύμφωνα με άλλες μελέτες στις ΗΠΑ από τα περίπου 90.000 συμπληρώματα διατροφής που κυκλοφορούν σήμερα, όπως ήδη αναφέραμε, το 43% από αυτά περιέχουν βιταμίνες και μέταλλα, το 20% (διάφορα χόρτα), το 20% (ειδικές ουσίες) και το 16% διάφορες ουσίες για ενίσχυση των αθλητικών ή σεξουαλικών επιδόσεων (https://www.FDA.gov/food/dietary supplements/usingdietar supplements και (doi: 10.1016/j.fct.2016.11.001 και Federal Trade Commission (FTC) 2015).
Έρευνες δείχνουν ότι η χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής είναι συχνότερη: στις γυναίκες, στους μορφωμένους, σε όσους έχουν οικονομική άνεση, στους καυκάσιους (λευκούς) και στους ηλικιωμένους. Οι τελευταίοι μάλιστα, εάν είναι εύποροι, ξοδεύουν σημαντικά ποσά, για την αγορά συμπληρωμάτων διατροφής! (doi: 10.1016/j.fct.2016.11.001 και P. Barnes United States, 2007, CDC National Health Statistics Report #12, December 10, 2008).
Από άλλες πιο πρόσφατες οικονομικές αναλύσεις (2020-2023) προκύπτει ότι οι Αμερικανοί ξοδεύουν κάθε χρόνο για την αγορά κάθε είδους συμπληρωμάτων διατροφής περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια με ρυθμό ανόδου κάθε χρόνο περίπου 6-8%. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι για τα κανονικά φάρμακα το κόστος ανέρχεται περίπου στα 600 δις/έτος (https://www.fda.gov/food/dietarysupplements/usingdietarysupplements).
Η μεγαλύτερη εταιρεία πώλησης συμπληρωμάτων διατροφής στις ΗΠΑ είναι η Novartis και ακολουθεί η Alexion και στην συνέχεια πολλές άλλες.
Οι Έλληνες κατά την πρόσφατη περίοδο της τελευταίας οικονομικής κρίσης ξόδευαν 600 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο για την συμπληρωματική ιατρική της οποίας τα φάρμακα δεν καλύπτονται συνήθως οικονομικά από το κράτος (https://m.naftemporiki.gr/ story/1390364)... 2018 και (healthmag.gr/.../mythos-h-antilhpsh-gia-ta-yperkerdh-twn-farmake).
Θα πρέπει να τονισθεί όπως επισημαίνεται και σε ένα πρόσφατο άρθρο της ΑΜΑ (American Medical Association) ότι δεν πρέπει να θεωρούμε ότι όλα τα συμπληρώματα διατροφής στερούνται αποτελεσματικότητας. Πολλά προϊόντα από αυτά που κυκλοφορούν καλύπτουν βασικές ανάγκες που έχει το ανθρώπινο σώμα για να λειτουργήσει ικανοποιητικά και δεν μπορεί να τα προμηθευτεί από την συνηθισμένη καθημερινή διατροφή για διάφορους λόγους. Κλασικά παραδείγματα αποτελούν οι βιταμίνες D και C. Την μεν πρώτη μπορούμε να την προμηθευτούμε από τον ήλιο, αλλά δυστυχώς όλοι οι κάτοικοι της Γης δεν ζουν σε ηλιόλουστες χώρες, την δε δεύτερη πολλά άτομα δεν μπορούν να καλύψουν τα αναγκαία 75 έως 90 mg που χρειάζονται καθημερινά λόγω της μοντέρνας δίαιτας του fast food που έχει διεθνώς επικρατήσει. Από την άλλη πλευρά όμως η υπερβολική λήψη βιταμίνης C δεν πρόκειται να βελτιώσει τον ανθρώπινο οργανισμό και το μόνο που μπορεί να προκαλέσει είναι δυσάρεστες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως διάρροια, ναυτία, κοιλιακό άλγος και άλλες γαστρεντερικές διαταραχές.
Πολλά άτομα συνηθίζουν να λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής γιατί έχουν πεισθεί ότι μερικά από αυτά συνδέονται με διάφορα οφέλη και ιδιαίτερα με την μείωση της θνησιμότητας. Δυστυχώς όπως τονίζει και η AMA «σε εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα ενηλίκων στις ΗΠΑ· η χρήση του οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής δεν έχει άμεσα οφέλη για την υγεία· και, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει βρεθεί, ότι η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να αυξήσει τις επιβλαβείς επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου και την αύξηση της θνησιμότητας». Παρόλα αυτά, μια άλλη πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η πλειοψηφία των ασθενών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι υπερβολικά αισιόδοξοι για τα αποτελέσματα που μπορούν να επιτύχουν διαμέσου των συμπληρωμάτων διατροφής, αντίθετα από τους γιατρούς τους που είναι λιγότερο αισιόδοξοι, γιαυτό και μόνο το 25% από αυτούς συνταγογραφεί συμπληρώματα διατροφής συστηματικά, επιλεκτικά και ανάλογα με την κάθε περίπτωση (AMA. J Ethics. 2022;24(5):E410-418. doi: 10.1001/amajethics.2022.410).