Για πρώτη φορά βρέθηκε πως δρα μια δίαιτα σε κυτταρικό επίπεδο!!!
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
Μέχρι σήμερα μετά από πολλές μελέτες, παλαιές και πρόσφατες, η Μεσογειακή δίαιτα θεωρείται διεθνώς η καλύτερη δίαιτα για να μειώσει κάποιο άτομο τα καρδιολογικά προβλήματα, τον διαβήτη, τους καρκίνους, την άνοια, την οστεοπόρωση, την παχυσαρκία και να αυξήσει τελικά το προσδόκιμο επιβίωσης του.
H Μεσογειακή δίαιτα είναι μια χορτοφαγική, στην βάση της, δίαιτα που στηρίζεται στη συστηματική λήψη ελαιόλαδου και συνδυάζεται με πρωτεΐνες από ψάρια, έντονη μείωση του ερυθρού κρέατος και των γαλακτερών και πρακτικά όλων των επεξεργασμένων τροφών. Αν και επιδημιολογικές μελέτες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα της, κανείς μέχρι σήμερα δεν μπόρεσε να εξηγήσει τον τρόπο δράσης της σε κυτταρικό επίπεδο.
Πολύ πρόσφατα (2023) επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Stanford των ΗΠΑ στηριζόμενοι σε μελέτες σε πειραματόζωα κατόρθωσαν να βρουν τον τρόπο δράσης της σε κυτταρικό επίπεδο. Οι ερευνητές αυτοί χρησιμοποιώντας σαν πειραματόζωα τα σκουλήκια Caenorhabditis elegans, διαπίστωσαν ότι όταν τα διατρέφουν για αρκετό καιρό με μονοακόρεστα λιπαρά οξέα όπως π.χ. Ελαϊκό οξύ που περιέχεται σε διάφορες τροφές όπως οι ξηροί καρποί, το ψάρι και στο ελαιόλαδο, αυξάνεται η διάρκεια επιβίωσης τους. Το Ελαϊκό οξύ είναι γνωστό ότι αυξάνει την περιεκτικότητα του κυτταροπλάσματος σε κάποια βασικά ενδοκυτταρικά οργανίδια που ονομάζονται λιποσωμάτια (adiposomes). Τα τελευταία παρεμβαίνουν σε πολλές ενδοκυτταρικές διαδικασίες όπως π.χ. ρυθμίζουν την αποθήκευση και την υδρόλυση των ουδετέρων λιπών και άλλων χρήσιμων ουσιών όπως π.χ. της βιταμίνης D, μέσα στο κυτταρόπλασμα, διατηρούν ένα προστατευτικό φραγμό γύρω από τα δραστικά συστατικά που μεταφέρουν, είναι βιοσυμβατά με τον οργανισμό και πλήρως βιοαποικοδομήσιμα. Παράλληλα βελτιώνουν την υγεία των κυτταρικών μεμβρανών, οι οποίες αποτελούνται από φωσφολιπίδια, καθιστώντας αυτές ικανότερες να αντιμετωπίζουν την συνεχή καταστρεπτική οξείδωση τους από διάφορες ουσίες αλλά και να βοηθούν το κύτταρο να επικοινωνεί φυσιολογικά με το περιβάλλον του. Τέλος αποτελούν και σημαντικές αποθήκες ενέργειας των κυττάρων.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ενθουσιασμένοι ότι όσα περισσότερα λιποσωμάτια υπήρχαν στα εντερικά κύτταρα των σκουληκιών τόσο περισσότερο αυξανόταν το προσδόκιμο επιβίωσης τους φθάνοντας μέχρι το επίπεδο του 35%. Για να είναι περισσότερο σίγουροι, με ειδικές μεθόδους απέκλεισαν το υπεύθυνο γονίδιο για την δημιουργία λιποσωματίων και είδαν ότι όλες οι προστατευτικές ιδιότητες τους εξαφανίζονταν. Το ίδιο συνέβαινε όταν τα λιποσωμάτια περιείχαν ένα άλλο μονοακόρεστο οξύ το Ελαϊδικό οξύ, που περιέχεται συνήθως στην μαργαρίνη και στις τηγανητές τροφές, διότι αυτό έχει ακριβώς τις αντίθετες δράσεις στον οργανισμό από το Ελαϊκό οξύ δηλαδή βλάπτει την καρδιά και μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης. (Papsdorf, K., et al. 2023. https://doi.org/10.1038/s41556-023-01136-6).
Συμπερασματικά είναι η πρώτη φορά που μία μελέτη σε πειραματόζωα αποδεικνύει πως μπορεί μια δίαιτα να επηρεάσει το προσδόκιμο επιβίωσης ενός οργανισμού. Εάν αυτά τα ευρήματα αποδειχθεί ότι συμβαίνουν με τον ίδιο τρόπο και στον άνθρωπο και γιατί όχι, τότε η διαιτητική θα έχει κάνει ένα τεράστιο άλμα και θα έχει ξεφύγει από την σχετική ανυποληψία των κλασικών επιδημιολογικών μελετών οι οποίες τις περισσότερες φορές έχουν συζητήσιμες μεθόδους και αποτελέσματα. Ο Ισαάκ Ασίμωφ είχε πει ότι στις ουσιώδεις ανακαλύψεις ο ερευνητής πρέπει να σταματήσει να λέει «εύρηκα» και να αναρωτιέται λέγοντας «χμμ… έχει γούστο».
