Οστεοαρθρίτις Γονάτων: Ήπια ή έντονη άσκηση;
Μανούσος Πενταράκης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, (manpent@yahoo.com).
Η άσκηση είναι μία μορφή θεραπείας για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος αλλά δεν είναι ξεκάθαρο πόση χρειάζεται.
Σε μία μελέτη 189 ασθενών με οστεορθρίτιδα γονάτων και ιστορικό πόνου και μειωμένης λειτουργικότητας της άρθρωσης, οι 98 ακολούθησαν ένα έντονο πρόγραμμα ασκήσεων (11 ασκήσεις διάρκειας 70-90 λεπτών), ενώ οι 91 ένα ήπιο πρόγραμμα που περιελάβανε 5 ασκήσεις διάρκειας 20-30 λεπτών. Οι συνεδρίες αποτελούνταν από αεροβική άσκηση, πολυεστιακή άσκηση και εντοπισμένη άσκηση στην άρθρωση του γόνατος, σύμφωνα με τις αρχές της φυσικοθεραπείας. Οι συνεδρίες γίνονταν 3 φορές την εβδομάδα επί 12 εβδομάδες υπό την επίβλεψη φυσικοθεραπευτή. Πιο συγκεκριμένα η έντονη άσκηση περιελάβανε 11 ασκήσεις ανά συνεδρία που διαρκούσε 70-90 λεπτά. Η ήπια άσκηση περιελάβανε 5 ασκήσεις ανά συνεδρία- ποδήλατο, σκουότς, ανέβασμα-κατέβασμα σκάλας και έκτασης γόνατος διάρκειας 20 λεπτών.
Τα αποτελέσματα μετρήθηκαν με βάση την κλίμακα KOOS (Knee Injury and Osteaorthritis Outcome Score) η οποία αξιολογεί τον πόνο, άλλα συμπτώματα, την λειτουργικότητα στην καθημερινή ζωή, στα σπορ και την αναψυχή και γενικότερα την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την άρθρωση του γόνατος. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι ασθενείς που ακολούθησαν το εντατικό πρόγραμμα, ωφελήθηκαν με καλύτερη λειτουργικότητα στα σπορ και την αναψυχή καθώς και την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την άρθρωση του γόνατος για 6 μήνες χωρίς να φτάνουν πάντως τον 1 χρόνο. Πάντως φαίνεται ότι η έντονη θεραπεία απέδωσε καλύτερα μακροπρόθεσμα σε άτομα που ακολουθούν πιο έντονο τρόπο ζωής, αν και πάνω σε αυτό θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες.
Όλες οι κλινικές μελέτες για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος συνιστούν άσκηση «αλλά δε γνωρίζουμε την ιδανική δοσολογία». Η δοσολογία καθορίζεται από τον αριθμό των συνεδριών ανά εβδομάδα, τον αριθμό των ασκήσεων, τα σετ και τις επαναλήψεις καθώς και τη χρονική διάρκεια των συνεδριών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ένα ήπιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει λιγότερο χρόνο και λιγότερες ασκήσεις μπορεί επίσης να ωφελήσει, ενώ ταυτόχρονα είναι πιο εύκολο για τους ασθενείς, σε σχέση με ένα πιο εντατικό πρόγραμμα που απαιτεί περισσότερο χρόνο και προσπάθεια (Torstensen A., et al. https://doi.org/10.7326/M22-2348).