Χρόνια Οστεοαρθρίτιδα των γονάτων. Αντικαταθλιπτικό, ναι, αλλά ποιο απ όλα ;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
Ενας από τους παράγοντες του αίματος τον οποίο μετράμε από τους πρώτους σε περιπτώσεις που υποπτευόμαστε κάποια φλεγμονή είναι η CRP (C-reactive protein ή C αντιδρώσα πρωτεΐνη). Πρόκειται για μια πρωτεΐνη η οποία παράγεται στο ήπαρ, κυκλοφορεί μέσα στο αίμα και βοηθά στην αντιμετώπιση των βλαπτικών φλεγμονωδών παραγόντων (μικρόβια, ανοσολογικά ερεθίσματα, καρκίνος κ.ά), μαζί με άλλες κυτταροκίνες όπως π.χ. τις προσταγλανδίνες, τις ιντερλευκίνες αλλά και τα διάφορα είδη λευκών αιμοσφαιρίων. Είναι γνωστό από παλιά ότι η άνοδος της CRP στο αίμα είναι ένας πολύ καλός δείκτης της παρουσίας και της έντασης κάθε φλεγμονής, οξείας ή χρόνιας.
Νεώτερες έρευνες έδειξαν ότι το χρόνιο στρες (ψυχολογικό ή κοινωνικό), για άγνωστους λόγους, είναι δυνατόν να προκαλέσει άνοδο της CRP (https://labs.selfdecode.com ›blog› high-crp-causes) αλλά το πιο εντυπωσιακό και καινούργιο εύρημα είναι ότι η παρουσία CRP στον οργανισμό των καταθλιπτικών ασθενών είναι δυνατόν να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.
Σε μία πολύ πρόσφατη μελέτη (Pan Y., et al. 2022, https://doi.org/10.1016/j.jad.2022.06.080) η οποία αφορούσε 900 περίπου ασθενείς, οι οποίοι έπασχαν από κατάθλιψη, ηλικίας 20-60 ετών, χορηγήθηκαν διάφορα αντικαταθλιπτικά φάρμακα όπως: Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), εκλεκτικοί αναστολείς σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης (SNRIs), ανταγωνιστές των υποδοχέων της μελατονίνης (MTs), και νορεπινεφρινεργικά και ειδικά σεροτονινεργικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα (NaSSAs), ενώ ταυτόχρονα μετρήθηκαν τα επίπεδα της CRP στο αίμα τους. Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, 709 από αυτούς είχαν CRP 1mg/L. Η μελέτη χαρακτηρίστηκε σαν μελέτη υπό πραγματικές καθημερινές συνθήκες (real world trial), δηλαδή οι ασθενείς είχαν μόνο την υποχρέωση να λαμβάνουν συστηματικά τα φάρμακα τους, όπως και άλλα φάρμακα, εάν έπρεπε σύμφωνα με τις συννοσηρότητες τους και να αναφέρονται κατά περίπτωση συστηματικά, στους ειδικούς γιατρούς, οι οποίοι αξιολογούσαν την εξέλιξη τους σύμφωνα με διάφορες κλίμακες κατάθλιψης (the Clinical Global Impressions–Improvement scale).
Τα πιο ενδιαφέροντα αποτελέσματα σύμφωνα με τους συγγραφείς ήταν: α) οι ασθενείς με χαμηλά επίπεδα CRP στο αίμα τους παρουσιαζαν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στα SSRIs από αυτούς που είχαν υψηλά επίπεδα CRP στο αίμα τους (hazard ratio [HR], 1.257, P = .047) και β) τα SNRIs ήταν περισσότερο αποτελεσματικά από τα SSRIs στους ασθενείς με υψηλά επίπεδα CRP (HR, 1.652, P = .037).
Το εύρημα αυτό μας βολεύει στην χρόνια οστεοαρθρίτιδα των γονάτων όπου η συγχορήγηση αντικαταθλιπτικών, διότι ο πόνος είναι μικτός, (φλεγμονώδης και νευροπαθητικός), είναι μια από τις προτεινόμενες και αποδεκτές θεραπείες από την FDA. Ακόμη σύμφωνα με νεώτερες μελέτες η σοβαρή κατάθλιψη συνοδεύει σε ποσοστό 13-42% ή καλύτερα 2 έως 4 φορές περισσότερο από τους φυσιολογικούς ανθρώπους τις χρόνιες αρθροπάθειες
Το συμπέρασμα είναι ότι τα SNRIs φαίνεται ότι είναι πιο αποτελεσματικά από τα SSRIs και πρέπει, κατά την άποψη μου, να είναι η πρώτη μας επιλογή όταν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αντικαταθλιπτικά σε περιπτώσεις χρόνιου πόνου των αρθρώσεων. Πάντα η στιγμή της επιλογής μιας θεραπείας είναι η στιγμή που δοκιμάζονται η προσωπικότητα μας αλλά και το επίπεδο των γνώσεων μας, πάνω στις ιδιαίτερες ιδιότητες των φαρμάκων.