Χρόνιος πόνος! Σκεφτήκατε ποτέ την βιταμίνη B6;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (myoskeletiko@gmail.com).
Εχουμε συνηθίσει να θεωρούμε, οι περισσότεροι γιατροί, φαρμακοποιοί και ασθενείς, ότι οι βιταμίνες, ιδιαίτερα του συμπλέγματος B, είναι αθώες και συνήθως χωρίς παρενέργειες και αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί από εμάς δεν πολυπιστεύουμε ότι έχουν κάποια εντυπωσιακή επίδραση στην συνολική λειτουργία του οργανισμού μας. Δεχόμαστε ότι συμμετέχουν σε πολλές διαδικασίες, ίσως κρίσιμες, αλλά δεν πιστεύουμε ότι ο ρόλος τους είναι σημαντικός. Κλασικό παράδειγμα είναι η βιταμίνη B6.
Ασχολούμαι σήμερα μαζί της διότι έχει ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα το οποίο διαθέτουν όλες οι μικροθρεπτικές (micronutriciens) ουσίες, όπως οι βιταμίνες, τα οργανικά ιχνοστοιχεία, τα ανόργανα ιόντα κ.ά. δηλαδή παρουσιάζουν κλινικά συμπτώματα όταν οι συγκεντρώσεις τους στον οργανισμό είναι είτε υψηλές είτε χαμηλές, δηλαδή παρουσιάζουν μια υοειδή καμπύλη κλινικών συμπτωμάτων.
Η βιταμίνη Β6 συνδυάζει και ένα άλλο χαρακτηριστικό: τα κλινικά συμπτώματα τα οποία παρουσιάζει σε ανεπάρκεια τουλάχιστον από το μυοσκελετικό σύστημα είναι παρόμοια ή με ελάχιστες διαφοροποιήσεις με αυτά που παρουσιάζει σε τοξικότητα (υπερεπάρκεια) στον οργανισμό. Τα πρώτα συμβαίνουν συνήθως από κακή διατροφή, παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος ή κάποια φάρμακα, τα δεύτερα είναι σχεδόν όλες τις φορές από υπερδοσολογία με ευθύνη του ασθενούς ή ιατρογενή. Το 2017 το κέντρο δηλητηριάσεων των ΗΠΑ ανέφερε 377 περιστατικά υπερδοσολογίας της βιταμίνης B6, ευτυχώς κανένα δεν κατέληξε σε θάνατο.
Δεν θα αναφερθώ σε όλα τα κλινικά συμπτώματα τα οποία παρουσιάζει κάποιος όταν πάσχει από ανεπάρκεια B6 και είναι πολλά και ενδιαφέροντα, θα ασχοληθώ μόνο με αυτά τα οποία αφορούν την ειδικότητά μου και από τις στατιστικές φαίνεται να είναι και τα συχνότερα.
Οσοι πάσχουν λοιπόν από ανεπάρκεια ή τοξικότητα Β6 παρουσιάζουν διάχυτους μυϊκούς και οστικούς πόνους, οι πόνοι αυτοί είναι καυστικοί, ή σαν «καρφίτσες και βελόνες» και κάποιες φορές εντοπίζονται στα χέρια και στα πόδια, ακόμη διαμαρτύρονται για υπερευαισθησία στα κάτω άκρα, γενικευμένη μυϊκή αδυναμία και κόπωση, μουδιάσματα και ακούσιες μυϊκές συσπάσεις και πιθανόν αστάθεια. Πρόκειται δηλαδή για χαρακτηριστικά συμπτώματα περιφερικού νευροπαθητικού πόνου τα οποία εύκολα μπορεί να δημιουργήσει και ο σακχαρώδης διαβήτης, οι αυτοάνοσες παθήσεις όπως ο συστημικός ερυθηματώδης λύκος, ο υποθυρεοειδισμός, κάποια φάρμακα κ.ά., από τις οποίες και χρειάζεται να γίνει και διαφορική διάγνωση.
Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται στην μειωμένη παραγωγή κάποιων νευροδιαβιβαστών από τα νευρικά κύτταρα τα οποία τους παράγουν και χρειάζονται απαραίτητα την Β6, και σε ανεπάρκεια της Β6 δεν την έχουν. Οι νευροδιαβιβαστές αυτοί είναι η σεροτονίνη και το γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA). Αντίθετα σε περιπτώσεις υπερεπάρκειας B6 τα μεταβολικά της προϊόντα προκαλούν την καταστροφή των αντιστοίχων νευρικών κυττάρων με αποτέλεσμα πάλι την μειωμένη παραγωγή των ανάλογων νευροδιαβιβαστών, γιαυτό ίσως και οι κλινικές εκδηλώσεις δεν διαφέρουν.
Εάν κάποιος απλώς να σκεφθεί ότι ο ασθενής πιθανόν έχει πρόβλημα Β6 τότε η επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι εύκολη με μια απλή εξέταση αίματος και η θεραπεία ευκολότερη δηλαδή η χορήγηση Β6 σε ανεπάρκεια ή η διακοπή της σε υπερεπάρκεια ή τοξικότητα.
Την πρώτη φορά που διάβασα τα προβλήματα τα οποία μπορεί να προκαλέσει «η αθώα» βιταμίνη Β6, θυμήθηκα ότι όταν κάποιος σκεφτεί για τον ασθενή του μια σπάνια διάγνωση θα πρέπει να λέει πρώτα «χμμμ.. έχει γούστο» και μετά να λέει «εύρηκα», για να παραφράσω μια φράση του Iσαάκ Ασίμωφ !!!