Πόσο σοβαρό πρόβλημα είναι η αύξηση του Ασβεστίου στο αίμα (υπερασβεστιαιμία);;; Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
Το Ασβέστιο είναι το συχνότερο κατιόν το οποίο κυκλοφορεί στον ανθρώπινο οργανισμό και παίζει σημαντικότατο ρόλο στην λειτουργία του νευρικού συστήματος, της καρδιάς, των αγγείων, των οστών και πολλών άλλων κυτταρικών συστημάτων.
Σαν υπερασβεστιαιμία, στην αυστηρή επιστημονική ορολογία, ορίζεται όταν το ασβέστιο του αίματος είναι δύο σταθερές αποκλίσεις περισσότερο από την μέση τιμή του Ασβεστίου στο αίμα το οποίο συνήθως κυμαίνεται από 8.8 mg/dL-10.8 mg/dL. Πρακτικά όμως την υπερασβεστιαιμία την καθορίζουν οι μετρήσεις του κάθε εργαστηρίου με την προϋπόθεση ότι η λήψη του αίματος γίνεται όπως πρέπει δηλαδή: 1) Χωρίς περιχειρίδα. 2) Το δείγμα του αίματος το οποίο έχει ληφθεί δεν παραμένει χωρίς επεξεργασία πολύ χρόνο μέχρι να μετρηθεί. Διότι όσο παραμένει, υφίσταται αιμόλυση και η εικόνα μιας υπεραισβεστιαιμίας, εάν υπάρχει, είναι ψευδής και 3) Το Ασβέστιο του αίματος δεν πρέπει να μετράται μετά από σωματική άσκηση διότι είναι αυξημένο, θα πρέπει η λήψη να γίνεται 15 λεπτά μετά σε ηρεμία (Goldstein D. Chapt.143.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK250/)
Η συχνότητα της υπερασβεστιαιμίας στον γενικό πληθυσμό είναι 1 έως 2 %. Για έναν στους 5 από αυτούς τους ασθενείς είναι παροδικό φαινόμενο. Δυστυχώς για τους υπόλοιπους, στους οποίους επιμένει και διατηρείται, οι μισοί μπορεί να πάσχουν από κάποιο ογκολογικό πρόβλημα, ενώ οι υπόλοιποι από αυτούς πάσχουν από πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό (19,5%) και από άλλα σπάνια νοσήματα. Επομένως η Υπερασβεστιαιμία είναι ένα θέμα αρκετά σοβαρό το οποίο πρέπει να προσεχτεί από τους ασθενείς και τους γιατρούς τους και καόν είναι να μετράται συστηματικά (Catalano A., et al., doi: 10.1016/j.jcte.2018.05.004. (Dent D.M., et al. doi: 10.1136/pgmj.63.743.745).
Τα κλινικά συμπτώματα και τα σημεία τα οποία μπορεί να παρουσιάσει κάποιος ασθενής δεν είναι ειδικά, μπορούν να παρουσιαστούν σε πολλές άλλες παθήσεις και γιαυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα. Τα πιο συχνά από αυτά είναι: 1) Στομαχικά προβλήματα δηλαδή δυσκολία στην πέψη, άλγη στομάχου, ναυτία, αλλά και δυσκοιλιότητα. 2) Οστικά άλγη και μυϊκή αδυναμία. 3) Υπερβολική δίψα και συχνουρία. Οσο το ασβέστιο ανέρχεται στον οργανισμό πέραν από τα ανώτερα όρια του ο/η ασθενής παρουσιάζει ακόμη: 1) Σύγχιση και λήθαργο. 2) Αγχος και κατάθλιψη. 3) Ανοδο της αρτηριακής πίεσης και αρρυθμία.
Το πιο συχνό αίτιο της υπερασβεστιαιμίας πλην της κακοήθειας είναι ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός από αδένωμα ή διάχυτη υπερπλασία του αδένα. Η υπερπαραγωγή της παραθορμόνης εκδηλώνει 2 βασικές δράσεις: 1) Δρώντας στα οστά προκαλεί οστεόλυση και αποδέσμευση του ασβεστίου τους και 2) ενεργοποιώντας την 1-αλφα-υδροξυλάση αυξάνει την παραγωγή βιταμίνης D η οποία στη συνέχεια αυξάνει με την δράση της την απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο.
Η υπερασβεστιαιμία από υπερπαραθυρεοειδισμό είναι ήπια (10.5 to 11.9 mg/dL) δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα και μπορεί να διαρκεί για χρόνια. Αντίθετα η υπερασβεστιαιμία ενός κακοήθους όγκου (12.0 to 13.9 mg/dL) εκδηλώνεται γρήγορα και προκαλεί έντονα και επικίνδυνα συμπτώματα.
Ηπια υπερασβεστιαιμία παρουσιάζεται και στα άτομα τα οποία ευρίσκονται σε χρόνια κατάκλιση και είναι αποτέλεσμα της Οστεοπόρωσης (οστεόλυση).
Η χρόνια υπερασβεστιαιμία μπορεί να προκαλέσει: Οστεοπόρωση, Νεφρολιθίαση, Νεφρική ανεπάρκεια, Παγκρεατίτιδα, Καρδιακή συγκοπή και θάνατο.
Η θεραπεία είναι αιτιολογική. 1) Εάν ο ασθενής λαμβάνει Ασβέστιο και βιταμίνη D για διάφορους λόγους θα πρέπει να τα διακόψει άμεσα και να απευθυνθεί στον γιατρό του. Προσοχή στα συμπληρώματα διατροφής τα οποία διαφημίζονται στην τηλεόραση και συνήθως ο/η ασθενής τα παίρνει και δεν το αναφέρει στον γιατρό του (π.χ. Moller’s και άλλα). 2) Εάν οφείλεται σε υπερπαραθυρεοειδισμό τότε εάν είναι αδένωμα θέλει χειρουργείο, εάν δεν είναι τα Διφωσφονικά φάρμακα τα οποία χορηγούμε για την θεραπεία της Οστεοπόρωσης είναι μια ήπια και εύκολη λύση. Σε περίπτωση οξείας κρίσης υπερασβεστιαιμίας χρειάζεται: ενίσχυση της διούρησης του ασβεστίου με αλατούχο ορό 0,9%, χορήγηση κορτιζόνης, μιθραμυκίνης ή κεταναζόλης οι οποίες αναστέλλουν την παραγωγή βιταμίνης D, εάν βέβαια το αίτιο είναι η D, διφωσφονικά από του στόματος σε κάθε περίπτωση ή και καλσιτονίνη υποδορίως για να σταματήσουμε την οστεόλυση την οποία προκαλεί η παραθορμόνη και σε δύσκολες περιπτώσεις νεφρική αιμοκάθαρση. Τέτοιες καταστάσεις συνήθως είναι αποτέλεσμα υπερασβεστιαιμίας από όγκο.
Για περισσότερες και πιο λεπτομερείς πληροφορίες για τους ειδικούς στο θέμα Ασβέστιο μπορείτε να διαβάσετε από το βιβλίο μου “Βιταμίνη D. Πότε και Γιατί είναι απαραίτητη”. Εκδόσεις Athenian Science Publisher. 2021.
Συνήθως στην καθημερινή κλινική ιατρική για μερικά από τα ιόντα του οργανισμού μας όπως π.χ. το Ασβέστιο, το Μαγνήσιο, ο Φώσφορος κ.ά. ασχολούμαστε μόνο όταν λείπουν από το σώμα μας και στην βιβλιογραφία τα σχετικά με αυτά άρθρα προσπαθούν να μας πείσουν για την χρησιμότητα τους. Δυστυχώς από τότε που τα συμπληρώματα διατροφής, τα οποία συνήθως τα περιέχουν, αυξήθηκαν υπερβολικά σε αριθμό και κυκλοφορούν χωρίς έλεγχο και ενημέρωση, αυξήθηκαν παράλληλα και οι ανεπιθύμητες ενέργειες από την Υπερπρόσληψη τους. Η τελευταία οφείλεται, τις περισσότερες φορές, στο γεγονός ότι οι ασθενείς έχουν πεισθεί πλέον, από τις διαφημίσεις, ότι τα συμπληρώματα δεν έχουν παρενέργειες και υπερβάλλουν στην δοσολογία ελπίζοντας να επιτύχουν καλύτερο αποτέλεσμα, ιδιαίτερα όταν τα χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν την σωματική τους ευεξία, ένα παυσίπονο αποτέλεσμα ή να επιτύχουν κάποια σεξουαλική υπεραπόδοση.