Η άσκηση μαζί με Ca+βιτ.D, μετά την εμμηνόπαυση, προλαμβάνει την οστεοπόρωση, περίπου όσο και ένα ήπιο αντιοστεοπορωτικό φάρμακο.

Κων/νος Σαρόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Δ/ντής Η΄  Ορθοπαιδικής Κλινικής, Υπεύθυνος Κέντρου Οστεοπόρωσης Ερρίκος Ντυνάν (konsaropoulos@gmail.com).

Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με χαμηλή οστική μάζα αλλά όχι οστεοπόρωση, είδαν μεγαλύτερα αλλά όχι εντυπωσιακά κέρδη στην οστική πυκνότητα της σπονδυλικής στήλης και μικρότερο ρυθμό οστικής εναλλαγής όταν έλαβαν αντιοστεοπορωτική θεραπεία με διφωσφονικά (ριζεδρονάτη) σε σύγκριση με εκείνες που για 12 μήνες γυμνάστηκαν με δυναμικό ασκησιολόγιο για τα οστά 3 φορές την εβδομάδα.

Στη μελέτη αναλύθηκαν δεδομένα από 276 υγιείς, μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μέσης ηλικίας 55 ετών, με χαμηλή οστική μάζα αλλά όχι οστεοπόρωση, οι οποίες χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες: την ομάδα που έλαβε μόνο συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D (μάρτυρες), την ομάδα που έλαβε 150 mg μηνιαίως από του στόματος ριzεδρονάτη συν ασβέστιο και βιταμίνη D και την ομάδα της γυμναστικής συν ασβέστιο και βιταμίνη D. Το πρόγραμμα περιλάμβανε ασκήσεις πρόσκρουσης με χρονομετρημένο τζόκινγκ χρησιμοποιώντας βαρύ γιλέκο και ασκήσεις αντίστασης βασικών μυϊκών ομάδων, καθοδηγούμενες από εκπαιδευτές.

Οι ερευνητές συνέκριναν την οστική μάζα (BMD), τη σύσταση του σώματος, την οστική πυκνότητα του ισχίου και τους βιοδείκτες του οστικού μεταβολισμού κατά την έναρξη, στους 6 και στους 12 μήνες και στις 3 ομάδες και τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση της American Society for Bone and Mineral Research.

Στους 12 μήνες οι γυναίκες που έλαβαν ριζεδρονάτη είχαν αύξηση κατά 1,9% στην οστική μάζα της ΟΜΣΣ,  0,9% στο ολικό ισχίο και 0,09% στον μηριαίο αυχένα, ενώ οι γυναίκες της ομάδας της άσκησης είχαν +0,2%, +0,5% στο ολικό ισχίο και ελάττωση κατά 0,4% στον μηριαίο αυχένα  και η ομάδα ελέγχου – 0,7%, + 0,5% και – 0,5% αντίστοιχα.

Επίσης διαπιστώθηκαν μεγαλύτερες μειώσεις στην οστική απορρόφηση (serum Ntx) και τον οστικό σχηματισμό (alkphase B) στην ομάδα που έλαβε την αντιοστεοπορωτική θεραπεία       (- 20.3% και - 19.0%) σε σύγκριση με την ομάδα των ασκήσεων (- 6,7% και – 7,0%) και (- 6,3% και – 9,0%) των μαρτύρων.

Ωστόσο η ανάλυση της δομής του ισχίου έδειξε σημαντική διαφορά μεταξύ της ομάδας της άσκησης και της ομάδας ελέγχου (μόνο ασβέστιο και βιταμίνη D), ενώ δεν φάνηκε διαφορά μεταξύ της ομάδας της άσκησης και του φαρμάκου.

Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ωφελούνται από την άσκηση, καθώς ενισχύονται τα οστά, ακόμα κι αν αυτό δεν μετριέται στην τυπική μέτρηση της οστικής πυκνότητας και αυτό είναι λογικό, διότι παρότι είναι η πλέον αξιόπιστη μέθοδος αξιολόγησης της οστεοπόρωσης διεθνώς, δεν παύει να εκτιμάει την επιμετάλλωση, δηλαδή την ποσότητα του οστού, όχι όμως και την ποιότητά του.

Με λίγα λόγια οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουν ασβέστιο και βιταμίνη D και να ασκούνται, καθώς και μόνον η άσκηση ωφελεί. Η άσκηση ωστόσο δεν αρκεί από μόνη της για να μειώσει τον καταγματικό κίνδυνο σε περίπτωση οστεοπόρωσης και τότε πρέπει να χορηγηθεί θεραπεία με το φάρμακο που ταιριάζει στην περίπτωσή τους.

Πηγή: Laura Bilek. Bone-loading exercises versus risedronate for the prevention of osteoporosis in postmenopausal women with low bone mass: a randomized controlled trial. Osteoporosis International 2021 (https://doi.org/10.1002/jbmr.4444).