Ακόμη και το JAMA δημοσιεύει «ό,τι να’ναι»! Το ερώτημα είναι γιατί;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (myoskeletiko@gmail.com).
Εδώ και 15 ημέρες σε πολλούς ιστότοπους ιατρικούς και μη, ελληνικούς και διεθνείς, αναλύεται μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Medical Association (JAMA), ένα από τα υψηλού κύρους ιατρικά περιοδικά, του Jia-Guo Zhao και συνεργατών από το Tianjin Hospital, του Tianjin, της Κίνας, οι οποίοι αφού κάνουν μια μετανάλυση 33 τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών που συμπεριλαμβάνουν 51.145 άτομα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D δεν μειώνουν τον κίνδυνο οστεοπορωτικών καταγμάτων στα ηλικιωμένα άτομα.
Και να δεχτώ ότι ο συνάδελφος Jia-Guo Zhao, δεν το ήξερε, αλλά οι κριτές που εγκρίνουν τα άρθρα του JAMA για δημοσίευση δεν έχουν παρακολουθήσει την βιβλιογραφική εξέλιξη της αντιπαράθεσης πάνω στο σχετικό θέμα, εδώ και μια δεκαετία, που συνήθως σταματά όταν το Παγκόσμιο Ιδρυμα Οστεοπόρωσης παρεμβαίνει και βάζει τα πράγματα στη θέση τους;;;
Το γιατί βγαίνουν μελέτες με αποτελέσματα σχετικά με του συνάδελφου Jia-Guo Zhao, οφείλεται στους εξής απλούς λόγους: 1) Οταν ο αριθμός των συμμετεχόντων σε κάποια μελέτη είναι πολύ μεγάλος και η μελέτη διαρκεί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα όπως π.χ. μερικές από τις εργασίες που συγκέντρωσε για μετανανάλυση ο συνάδελφος Jia-Guo Zhao, δεν μπορεί να ελεγχθεί η συμμόρφωση των ασθενών στην θεραπεία, η οποία τις περισσότερες φορές δεν ξεπερνά το 50%. Τι ασφαλές στατιστικό αποτέλεσμα λοιπόν μπορεί να βγεί όταν συγκρίνουμε από την μία πλευρά ασθενείς που πιθανόν λαμβάνουν την θεραπεία τους με ασθενείς που δεν λαμβάνουν καθόλου θεραπεία;;; 2) Σε πολλές από τις 33 μελέτες που συγκέντρωσε ο Jia-Guo Zhao, όπως αναφέρει και ο ίδιος, δεν είχαν μετρήσει, πριν την αρχή της θεραπείας, το ποσόν της βιταμίνης D στο αίμα. Τι σοβαρό στατιστικό αποτέλεσμα μπορεί να βγάλει κάποιος όταν δεν γνωρίζει εάν το άτομο που μελετά έχει ανάγκη ή όχι του φαρμάκου που του δίνεις. Πότε επιτέλους θα μάθουμε ότι η χορήγηση σε κάποιο άτομο βιταμίνης D παραπάνω απότι χρειάζεται, δεν βελτιώνει παραπάνω την φυσιολογική οστική του μάζα. Ισως σε άλλες παθήσεις (καρκίνος, καρδιά κ.ά.) να κάνουν καλό υψηλότερες δόσεις της D, αλλά στην οστεοπόρωση δεν έχει αποδειχθεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο! 3) Στην διεθνή επιστημονική κοινότητα, υπάρχει μια ομάδα συναδέλφων που έχουν κάνει σκοπό της ζωής τους να αποδείξουν ότι: α) η βιταμίνη D και το ασβέστιο δεν βοηθούν τα άτομα που πάσχουν από έλλειψη ή ανεπάρκεια των δύο αυτών βασικών ουσιών και β) ότι όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά μπορούν και να βλάψουν. Ανακυκλώνουν λοιπόν καμμιά 35 σχετικές μελέτες κάνοντας με αυτές ανάλογες μεταναναλύσεις. Βέβαια ξεχνούν ότι υπάρχουν κάποιες άλλες εκατοντάδες μελέτες που καταλήγουν σε τελείως διαφορετικά αποτελέσματα.
Ολα αυτά δεν τα λέω για να κρίνω την εργασία του κου Jia-Guo Zhao και των συνεργατών του, αλλά για την κριτική επιτροπή των εργασιών του JAMA, που πάρα πολλές φορές απότι φαίνεται «διϋλίζει τον κώνωπα και καταπίνει την κάμηλον».
Εχει δημοσιευθεί, χωρίς να έχει διαψευσθεί, ότι επειδή τα έσοδα των διαφόρων διεθνών περιοδικών έχουν «κατακρημνισθεί» λόγω του ιντερνετ, εάν κάποιος παραγγείλει ένα σημαντικό ποσό αντιτύπων της εργασίας που θέλει να δημοσιεύσει σε κάποιο περιοδικό, τα οποία παρεπιπτόντως, στοιχίζουν πανάκριβα, τα μέλη της κριτικής επιτροπής αρχίζουν τις ομαδικές επιστημονικές κυβιστήσεις (κοινώς κωλοτούμπες), μια άσκηση που τους καθιστά πολύ πιο χαλαρούς στις κρίσεις τους. Ακόμη φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια, επειδή το θέμα του ασβεστίου και της βιταμίνης D, κυριαρχεί στα ΜΜΕ, εργασίες που «ανατρέπουν» τις διεθνώς παραδεκτές απόψεις πουλούν πολύ στην διεθνή ειδησιογραφία και οι συγγραφείς τους γίνονται δακτυλοδεικτούμενοι. Είναι γνωστή άλλωστε η κλασική άποψη των δημοσιογράφων ότι «είδηση δεν είναι όταν ένας σκύλος δαγκώσει άνθρωπο, αλλά όταν ένας άνθρωπος δαγκώσει σκύλο»! Ολα αυτά βέβαια θεωρούνται fake news και όλοι είναι ευχαριστημένοι για την διαφήμισή τους πλην των ασθενών που διαβάζοντας αυτά, διακόπτουν την θεραπεία τους και παθαίνουν κατάγματα.
Πηγή = Zhao JG, Zeng XT, Wang J, Liu L. Association Between Calcium or Vitamin D Supplementation and Fracture Incidence in Community-Dwelling Older Adults: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA. 2017 Dec 26;318(24):2466-2482. doi: 10.1001/jama.2017.19344.