Προκαλεί η χρόνια χρήση ασπιρίνης διανοητική έκπτωση;
Αναστασία Κουτσούρη, Παθολόγος, (nkalamak@yahoo.gr)
Η γνωστική εκφύλιση και η άνοια αποτελούν βασικές αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως και αποτελούν μείζον φορτίο τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους φροντιστές και το σύστημα υγείας. Το 47% των ασθενών άνω των 80 παρουσιάζουν έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Παρά τις εκτεταμένες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί ιδιαίτερα τα 20 τελευταία χρόνια δεν έχει αποδειχθεί ότι οι χαμηλές δόσεις ασπιρίνης προστατεύουν από γνωστική έκπτωση ή άνοια.
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσίευση στο Journal of the American Geriatrics Society (1) όπου έγινε μια συστηματική ανασκόπηση μελετών παρατήρησης στην οποία πήραν μέρος πάνω από 35.000 άτομα με μέση ηλικία τα 66 έτη στους οποίους χορηγήθηκαν επί 6 έτη χαμηλές δόσεις ασπιρίνης 300mg δεν διαφοροποιήθηκε η εμφάνιση άνοιας ή γνωστικής έκπτωσης. Aντίθετα παρατηρήθηκαν αυξημένη συχνότητα άλλων παρενεργειών στην ομάδα των ασθενών που λάμβανε ασπιρίνη. Ο βασικός συγγραφέας της μελέτης Nicola Veronese τόνισε την ανάγκη πραγματοποίησης και ?λλων μελετών για μεγαλύτερο χρόνο και σε μεγαλύτερο ηλικιακό φάσμα.
Παράλληλα πραγματοποιείται τώρα μια νέα διπλή τυφλή μελέτη που αφορά χαμηλές δόσεις ασπιρίνης 100mg σε ασθενείς άνω των 70 ετών χωρίς άνοια ή αναπηρίες, ASPirin in reducing Events in the Elderly (ASPREE)(2), στην οποία συμμετέχουν πάνω από 20.000 ασθενείς και η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 2 χρόνια και στην οποία μελετάται τα ενδεχόμενα οφέλη της ασπιρίνης στην παράταση αυτοεξυπηρέτησης και ανεξαρτησίας.
Τέλος μια μεγάλη παλαιότερη μελέτη(3) USPSTF η οποία εκτίμησε διάφορα φάρμακα στα οποία συμπεριλαμβάνεται η ασπιρίνη σε χαμηλές δόσεις καθώς και συμπληρώματα διατροφής σε ηλικιωμένους ασθενείς με ήπια με μέτριας βαρύτητα άνοια δεν προέκυψε κάποια διαφοροποίηση όσον αφορά την φυσική κατάσταση και την γνωστική λειτουργία.
Από την αρχή της ανακάλυψης της η ασπιρίνη έχει μελετηθεί σε διάφορα νοσήματα, έχει ενδείξεις και αντενδείξεις. Σίγουρα δεν αποτελεί πανάκεια για όλα τα νοσήματα. Η ιατρική κοινότητα αναμένει τα αποτελέσματα RCT's που θα δικαιώσουν και θα δικαιολογήσουν την χρήση τους σε ηλικιωμένους ασθενείς για πρωτογενή πρόληψη και όχι μόνο για δευτερογενή.
Πηγές =
1.Low-Dose Aspirin Use and Cognitive Function in Older Age: A Systematic Review and Meta-analysis. Veronese N1,2, Stubbs B3,4,5, Maggi S2, Thompson T6, Schofield P3, Muller C4,5, Tseng PT7, Lin PY8,9, Carvalho AF10, Solmi M1,1. J Am Geriatr Soc. 2017 Apr 20. doi: 10.1111/jgs.14883.
2.Baseline Characteristics of Participants in the ASPREE (ASPirin in Reducing Events in the Elderly) Study. McNeil JJ1, Woods RL1, Nelson MR1,2, Murray AM3,4, Reid CM1,5, Kirpach B3, Storey E1, Shah RC6, Wolfe RS1, Tonkin AM1, Newman AB7, Williamson JD8, Lockery JE1, Margolis KL9, Ernst ME10, Abhayaratna WP11, Stocks N12, Fitzgerald SM1, Trevaks RE1, Orchard SG1, Beilin LJ13, Donnan GA14, Gibbs P15, Johnston CI1, Grimm RH3; ASPREE Investigator Group. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2017 Jan 20. doi: 10.1093/gerona/glw342.
3. Screening for Cognitive Impairment in Older Adults: An Evidence Update for the U.S. Preventive Services Task Force Lin JS, O'Connor E, Rossom RC, Perdue LA, Burda BU, Thompson M, Eckstrom E.Agency for Healthcare Research and Quality (US); 2013 Nov. Report No.: 14-05198-EF-1