Προκαλεί η συστηματική χορήγηση βιταμίνης D, πέτρες στα νεφρά;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος, (myoskeletiko@gmail.com).
Πολλές φορές όταν θέλουμε να βάλουμε θεραπεία σε κάποιον ασθενή με Οστεοπόρωση προβληματιζόμαστε εάν θα χορηγήσουμε ασβέστιο και βιταμίνη D, όταν ο ασθενής αυτός έχει ιστορικό με πέτρες στα νεφρά. Οσον αφορά τα ασβέστιο, παρόλο που η βιβλιογραφία επιμένει ότι οι μικρές δόσες που συνήθως δίνουμε στην θεραπεία της Οστεοπόρωσης, που κυμαίνονται μεταξύ 400 και 800 mg την ημέρα, δεν προκαλούν πέτρες στα νεφρά, τόσο τα φύλλα οδηγιών των σκευασμάτων που περιέχουν ασβέστιο όσο και η γενική πεποίθηση των περισσοτέρων ιατρών και ασθενών, οδηγεί στην αποτροπή χορήγησης ασβεστίου. Βέβαια η μη χορήγηση ασβεστίου, στην θεραπεία της Οστεοπόρωσης, έχει σαν αποτέλεσμα αφενός την μείωση του θεραπευτικού αποτελέσματος, αφετέρου την αύξηση των ανεπιθυμήτων ενεργειών, όπως πχ των διαχύτων αλγών που συνοδεύουν καμμιά φορά τα αντιοστεολυτικά φάρμακα ή συμπτώματα υπασβεστιαιμίας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις την λύση που προτιμούν οι περισσότεροι είναι η χορήγηση βιταμίνης D σε επαρκείς δόσεις. Πόσο ασφαλής είναι όμως η λύση αυτή εάν αναλογισθεί κανείς ότι σε άτομα με πέτρες στα νεφρά από πιθανή υπερασβεστιουρία ή άλλη ιδιοπαθή (αδιευκρίνιστη) αιτία, η χορήγηση βιταμίνης D θα οδηγήσει στην αύξηση την απορρόφησης ασβεστίου από το έντερο, στην αύξηση του επιπέδου του στο αίμα και τέλος στην αύξηση της αποβολής του από τα νεφρά; Αρα τελικά θα έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα με την απευθείας χορήγηση ασβεστίου από το στόμα. Ποια είναι τελικά η λύση που θα επιλέξουμε;
Σε αυτές τις περιπτώσεις ανατρέχουμε στην βιβλιογραφία!!!
Δύο πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η χορήγηση βιταμίνης D, όχι μόνο δεν προκαλεί πέτρες στα νεφρά αλλά προστατεύει τα άτομα με το σχετικό πρόβλημα από την επιδείνωση της νόσου τους. Μάλιστα έδειξαν ότι όσο μικρότερα είναι τα επίπεδα της 25(ΟΗ)D3 στο αίμα τόσο η πιθανότητα δημιουργία νεφρολιθίασης είναι μεγαλύτερη.
Η πρώτη (1) που αφορούσε 884 άτομα με νεφρολιθίαση, που συγκρίθηκαν με 967 μάρτυρες, έδειξε ότι η συχνότητα της ανεπάρκειας της βιταμίνης D ήταν 56% στα άτομα με πέτρες στα νεφρά έναντι 44% στους μάρτυρες (p κάτω του 0,001). Σε περαιτέρω ανάλυση των αποτελεσμάτων αποδείχθηκε ότι όσοι παρουσίαζαν ανεπάρκεια βιταμίνης D είχαν διπλάσια πιθανότητα να δημιουργήσουν πέτρες στα νεφρά.
Η δεύτερη μελέτη (2) αφορούσε 366 ασθενείς εκ των οποίων οι 239 είχαν ιστορικό νεφρολιθίασης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι αυτοί που είχαν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, είχαν και μεγαλύτερη πιθανότητα δημιουργίας νεφρικών λίθων.
Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων αυτών δεν έχει τεκμηριωθεί με κάποια ειδική παθοφυσιολογική μελέτη, αλλά η γνώση ότι η υποβιταμίνωση D μπορεί να οδηγήσει σε δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό και ο τελευταίος σε υπερασβεστιουρία και δημιουργία νεφρολιθίασης είναι πλήρως τεκμηριωμένη. Στόχος μας λοιπόν είναι ότι σε περιπτώσεις νεφρολιθίασης, ο προσδιορισμός αρχικά και η διόρθωση της ανεπάρκειας της βιταμίνης D, εάν υπάρχει, είναι η καλύτερη θεραπευτική στρατηγική που μπορούμε να εφαρμόσουμε γαι την ώρα.
Πηγές
1.Girón-Prieto MS, et al. Analysis of vitamin D deficiency in calcium stone-forming patients. Int Urol Nephrol. 2016 Apr 19. [Epub ahead of print]
2.Ticinesi A, et al. Idiopathic Calcium Nephrolithiasis and Hypovitaminosis D: A Case-control Study. Urology. 2016 Jan;87:40-5.