Ασπιρίνη και καρκίνος.
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης. Ρευματολόγος, (www.myoskeletiko.com).
Εδώ και μία 30ετία είχε τεθεί το ερώτημα εάν η χρόνια χορήγηση ασπιρίνης αλλά και των άλλων κλασικών ΜΣΑΦ, όπως η ιμπουπροφένη κ.ά., έχουν την δυνατότητα να προλάβουν την εκδήλωση καρκίνου του εντέρου. Το πρόβλημα που αντιμετώπιζαν τότε οι ερευνητές ήταν ότι η χρόνια χορήγηση των κλασικών ΜΣΑΦ προκαλούσε έλκος, αιμορραγία και άλλες σοβαρές βλάβες του γαστρεντερικού συστήματος. Όταν όμως κυκλοφόρησαν οι Κοξίμπες, οι οποίες δεν έβλαπταν έντονα το γαστρεντερικό, ξεκίνησαν μελέτες τόσο με την ροφεκοξίμπη όσο και με την σελεκοξίμπη, που στόχο είχαν να απαντήσουν στο αρχικό ερώτημα. Δυστυχώς μετά από την συνεχή χρόνια χορήγηση των παραπάνω φαρμάκων τα αδενώματα του εντέρου μειώθηκαν αλλά αυξήθηκαν σημαντικά τα εμφράγματα του μυοκαρδίου. Έτσι το 2004 η MSD, η φαρμακευτική εταιρεία που ήταν υπεύθυνη για την ροφεκοξίμπη, την απέσυρε αυτοβούλως ενώ η Pfizer που ήταν υπεύθυνη για την σελεκοξίμπη ξεκίνησε παράλληλες μελέτες και πολλά χρόνια μετά απέδειξε ότι οι Κοξίμπες βλάπτουν την καρδιά όσο και τα κλασικά ΜΣΑΦ. Γιαυτό και η FDA όπως και οι άλλες ρυθμιστικές αρχές φαρμάκων επέτρεψαν την κυκλοφορία των ΜΣΑΦ «για περιορισμένο χρονικό διάστημα και στην μικρότερη δυνατή δόση». Συμπερασματικά τα ΜΣΑΦ πρέπει να χορηγούνται μόνο στον οξύ πόνο και όχι στον χρόνιο.
Απ όλα τα ΜΣΑΦ το μόνο πλέον που χορηγείται χρονίως και σε μικρές δόσεις, είναι η ασπιρίνη, συνήθως 80 έως 100 mg/ημέρα, για την πρόληψη των καρδιαγγειακών προβλημάτων π.χ. έμφραγμα, αρρυθμίες κ.ά. κυρίως για την αντιπηκτική της δράση.
Μέχρι σήμερα δεν είχε βρεθεί ακόμη ο μηχανισμός με τον οποίο τα ΜΣΑΦ επιτυγχάνουν το αντικαρκινικό αποτέλεσμα. Το Νοέμβριο του 2014 δημοσιεύθηκε μια μελέτη από το Ινστιτούτο του Καρκίνου του Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ (University of Pittsburgh Cancer Institute (UPCI) που έδειχνε ότι τα ΜΣΑΦ παρεμβαίνουν στα προκαρκινικά κύτταρα των εντερικών πολυπόδων και ενεργοποιούν ένα γονίδιο, που ονομάζεται το αυτοκτονικό γονίδιο. Η ενεργοποίηση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα τα δυσλειτουργικά κύτταρα του καρκίνου του εντέρου να ξεκινούν μια διαδικασία αυτοκτονίας και να νεκρώνονται από μόνα τους. Το γονίδιο αυτό, ονομάζεται APC και δεν υπάρχει στα φυσιολογικά κύτταρα του εντέρου.
Οι ερευνητές στηριζόμενοι στα ευρήματα αυτά, προσπαθούν από τότε να βρούνε με ποιόν μηχανισμό τα ΜΣΑΦ προκαλούν αυτή την γονιδιακή ενεργοποίηση, έτσι ώστε να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν, στο μέλλον, ουσίες που θα έχουν το ίδιο θετικό αντικαρκινικό αποτέλεσμα των ΜΣΑΦ, χωρίς όμως να προκαλούν τις ανεπιθύμητες ενέργειες της χρόνιας χρήσης τους (https://doi.org/10.1073/pnas.1415178111 και doi: 10.1158/1940-6207.CAPR-11-0157 και doi: 10.1002/cam4.46 και https://doi.org/10.3390/cancers15092457).
Ο στόχος μιας νέας μελέτης ήταν να αξιολογήσει τη σχέση μεταξύ της τακτικής χρήσης ασπιρίνης ή ΜΣΑΦ τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, με τον κίνδυνο ανάπτυξης αδενώματος στο έντερο. Η ανάλυση χρησιμοποίησε δεδομένα από τη Nurses' Health Study II, 32.058 γυναικών, που είχαν κάνει τουλάχιστον μία κολονοσκόπηση πριν από την ηλικία των 50 ετών (1991-2015). Τα αδενώματα υψηλού κινδύνου περιλαμβάναν εκείνα που ήταν τουλάχιστον 1 cm με σωληνοειδή/λαχνώδη ιστολογία ή υψηλού βαθμού δυσπλασία ή παρουσία τουλάχιστον τριών αδενωμάτων.
Υπήρξαν 1.247 αδενώματα πρώιμης έναρξης, μεταξύ των οποίων 290 θεωρήθηκαν υψηλού κινδύνου. Ο κίνδυνος αδενωμάτων μεταξύ των ασθενών που λάμβαναν ασπιρίνη ή ΜΣΑΦ τακτικά για καρδιαγγειακή προστασία ή για φλεγμονώδεις καταστάσεις, ήταν χαμηλότερος από ό, τι σε εκείνους που δεν λάμβαναν ασπιρίνη ή / και ΜΣΑΦ τακτικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν μια μείωση 15% για όλα τα αδενώματα και 33% για εκείνους με προχωρημένη ιστολογία. Τα αποτελέσματα αυτά οι ερευνητές τα θεώρησαν πολύ ενθαρρυντικά και ότι θα πρέπει να μελετηθούν και από άλλους στο μέλλον.
Παράλληλα η Ειδική Ομάδα Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ εξέδωσε νέα σύσταση το 2021, δηλώνοντας ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου του παχέος εντέρου για άτομα με μέσο κίνδυνο θα πρέπει να ξεκινά 5 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία των 45 ετών. Επειδή αυτό δεν εφαρμόζεται καλόν είναι να βρεθούν άλλοι χημειοπροληπτικοί παράγοντες που θα προφυλάσσουν από τον καρκίνο του εντέρου. Ίσως ένας από αυτούς να είναι η ασπιρίνη. (https://www.mdedge.com/internalmedicine/article/263262/oncology/unprecedented-drop-seen-early-colorectal-cancer-cases-due).
Είναι γεγονός ότι η ασπιρίνη είναι ένα θαυματουργό φάρμακο και έχει βοηθήσει την ανθρωπότητα για πάρα πολλούς αιώνες. Βρέθηκε ότι κάποιες χημικές παραλλαγές της χρησιμοποιούνταν από την εποχή των Neanderthal μέχρι τις ημέρες μας, είτε σαν σαλικυλικό οξύ σε διάφορα άλατα στον φλοιό διαφόρων δένδρων, είτε σαν ακετυλοσαλικυλικό οξύ, την Ασπιρίνη, το άσπρο, πάμφθηνο και μαγικό χαπάκι, δημιουργημένο τo 1897 από τον Hoffman στην Bayer. Είναι το μόνο φάρμακο που δρα αποτελεσματικά στις τρεις διαχρονικές μάστιγες του ανθρώπου: στον πόνο, στις καρδιαγγειακές παθήσεις και απ ότι φαίνεται και στον καρκίνο.