Η συχνότητα της οστεοαρθρίτιδας στον πλανήτη αυξάνει ολοταχώς.
Κων/νος Σαρόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Δ/ντής Η΄ Ορθοπαιδικής
Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν (konsaropoulos@gmail.com)
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου που βασίστηκε σε δεδομένα από τη μελέτη για τη συχνότητα και την επιβάρυνση των παθήσεων στον γενικό πληθυσμό (Global Burden of Disease) και δημοσιεύτηκε στο Arthritis & Rheumatology, η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) παραμένει μια παγκόσμια πληγή για τη δημόσια υγεία και η συχνότητά της βαίνει αυξανόμενη τις τελευταίες δεκαετίες σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Οι ασθενείς με ΟΑ διπλασιάστηκαν παγκοσμίως από το 1990. Πιο συγκεκριμένα στη μελέτη διαπιστώθηκε αύξηση 113,25%, δηλαδή από 247.510.000 ασθενείς το 1990 σε 527,81 εκατομμύρια το 2019.
Τα τυποποιημένα ποσοστά επιπολασμού βάσει της ηλικίας (Age standardized prevalence rates : ASR) ήταν 6.173,38 το 1990 και 6.348,25 ανά 100.000 κατοίκους το 2019, με μέση ετήσια αύξηση 0,12%. Πιο ειδικά, για το γόνατο, το ισχίο και τις άλλες αρθρώσεις, το ASR της ΟΑ αυξήθηκε, ενώ για το χέρι, το ASR μειώθηκε, με εκτιμώμενες ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές (estimated annual percentage changes: EAPC) +0,32, +0,28, +0,18 και −0,36, αντίστοιχα. Δηλαδή, εάν εξαιρέσουμε το χέρι, σε όλες τις άλλες αρθρώσεις οι ασθενείς με ΟΑ έχουν αυξηθεί. Επιβεβαιώθηκε επίσης η αύξηση της συχνότητας με την ηλικία και η υπεροχή των γυναικών, αλλά και η γεωγραφική ποικιλομορφία. Τη μεγαλύτερη συνολική αύξηση είχε η ΟΑ του γόνατος, ενώ στις περισσότερες περιοχές η ΟΑ του ισχίου είχε το υψηλότερο EAPC.
Με λίγα λόγια, η συχνότητα της ΟΑ ήταν και είναι μεγάλη και μάλλον θα συνεχίσει να αυξάνεται λόγω της αύξησης του πληθυσμού, της γήρανσης του και της παχυσαρκίας που έχει πλέον τα χαρακτηριστικά επιδημίας.
Οι παράγοντες κινδύνου για την οστεοαρθρίτιδα είναι πολλοί. Περιβαλλοντικά, εμβιομηχανικά, γενετικά και μεταβολικά αίτια που συμβάλλουν στην πρόκληση και την εξέλιξη της ΟΑ και ο συνδυασμός τους προκαλεί πόνο, δυσκαμψία και δυσλειτουργία, που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ασθενή, φτάνοντας έως και την αναπηρία.
Η πρόληψη και η θεραπεία είναι σημαντικές για τον περιορισμό της αυξανόμενης επιβάρυνσης από τις συνέπειες της ΟΑ. Εμείς ως γιατροί οφείλουμε να αναγνωρίζουμε έγκαιρα και να αντιμετωπίζουμε εκείνες τις βλάβες που μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την ΟΑ, φροντίζοντας για την όσο δυνατόν ανατομική αποκατάσταση των καταγμάτων και τη διόρθωση πιθανών διαταραχών ευθυγράμμισης, ιδίως των κάτω άκρων, τις ρήξεις των μηνίσκων, τη μετατραυματική αστάθεια λόγω μυοτενόντιων και συνδεσμικών κακώσεων ή ρήξεων του επιχείλιου χόνδρου, τις εστιακές χόνδρινες βλάβες κλπ.
Κυρίως όμως να επισημαίνουμε ξανά και ξανά εκείνους τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου που αφορούν το γενικό πληθυσμό και δεν είναι άλλες από τον έλεγχο του σωματικού βάρους και την αποφυγή των καταπονήσεων, συμβουλεύοντας για τη διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης και την τήρηση των κανόνων εργονομικής συμπεριφοράς.
Είναι σημαντικό μάλιστα στις εκάστοτε θεραπευτικές μας παρεμβάσεις για την ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλά και την καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου να επιδιώκουμε τη μεγαλύτερη κατά το δυνατό ενεργό συμμετοχή του ασθενή.
Huibin Long, Qiang Liu, Heyong Yin, Kai Wang, Naicheng Diao ,Yuqing Zhang, Jianhao Lin, Ai Guo. Prevalence trends of site-specific osteoarthritis from 1990 to 2019: findings from the Global Burden of Disease Study 2019. First published: 01 March 2022.