Δρ, Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, ρευματολόγος
Διευθυντής Κέντρου Οστεοπόρωσης
Γυναικολογικό Νοσοκομείο ΛΗΤΩ, Αθήνα
axikos@hotmail.com
Γεωργιάδης Α.Ε.,Υπερπρολακτιναιμία και οστεοπόρωση σε προεμμηνοπυσιακές γυναίκες, www.myoskeletiko.com, Aρθρα συνεργατών
Η προλακτίνη είναι η ορμόνη που διεγείρει τον μαστό για να παράγει γάλα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μετά την γαλουχία τα επίπεδα της προλακτίνης στο αίμα επανέρχονται στο φυσιολογικό.
Η προλακτίνη παράγεται από την υπόφυση, ένα αδένα που ευρίσκεται στο κέντρο περίπου του εγκεφάλου και παράγει εκτός από την προλακτίνη και άλλες ορμόνες όπως την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη, υπεύθυνη για την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών, την αυξητική ορμόνη, υπεύθυνη για την αύξηση του σώματος, την κορτικοτρόπο ορμόνη , υπεύθυνη για την παραγωγή της κορτιζόνης του σώματος και τις γοναδοτροπίνες, ορμόνες υπεύθυνες για την παραγωγή των οιστρογόνων και τις τεστοστερόνης.
Η παραγωγή της προλακτίνης ελέγχεται από τον εγκέφαλο με την έκκριση ντοπαμίνης. Αύξηση της έκκρισης ντοπαμίνης μειώνει την έκκριση προλακτίνης.
Η προλακτίνη είναι σε υψηλά επίπεδα στο αίμα, όταν: α) Εχει δημιουργηθεί, ένας καλοήθης όγκος στην υπόφυση, το προλακτίνωμα, που υπερεκκρίνει προλακτίνη, β) Οταν μειώνεται η έκκριση ντοπαμίνης από τον εγκέφαλο, όπως συμβαίνει μετά χορήγηση αντιψυχωτικών φαρμάκων, κάποιων αντιυπερτασικών κά. γ) από άλλους όγκους τις υπόφυσης, όπως από υπερπαραγωγή θυρεοειδοτρόπου ορμόνης που οδηγεί σε χρόνιο υποθυρεοειδισμό και δ) από τραυματισμό των μαστών.
Μικρά προλακτινώματα δεν είναι σπάνια στον γενικό πληθυσμό αλλά μεγάλοι συμπτωματικοί όγκοι είναι αρκετά σπάνιοι.
Τα συμπτώματα της υπερπρολακτιναιμίας του προλακτινώματος είναι: 1) Διαταραχές της περιόδου, από μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων. 2) Εκκριση γάλακτος από τους μαστούς, χωρίς εγκυμοσύνη. 3) μειωμένη libido σε άνδρες και γυναίκες. 4) στυτικές διαταραχές στους άνδρες και 5) κεφαλαλγίες και ζάλη όταν πιέζονται οι οδοί των παρακείμενων οπτικών νεύρων.
Η διάγνωση του προλακτινώματος γίνεται με μαγνητική τομογραφία της υπόφυσης.
Η θεραπεία είναι κατά βάση φαρμακευτική. Δύο φάρμακα χρησιμοποιούνται η bromocriptine και η cabergoline. Και τα δύο έχουν καλά αποτελέσματα και λίγες παρενέργειες.
Η οστεοπόρωση σε περιπτώσεις υπερπρολακτιναιμίας οφείλεται στην χρόνια μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων. Η θεραπεία της υπερπρολακτιναιμίας επαναφέρει την οστική μάζα στο φυσιολογικό σχετικά γρήγορα. Η συγχορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D και η διακοπή του καπνίσματος είναι απαραίτητη. Μετά την εμμηνόπαυση οι ασθενείς μπορούν να λάβουν και οποιoδήποτε άλλο αντιοστεοπορωτικό φάρμακο για την ενίσχυση του αποτελέσματος. Προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με υπερπρολακτιναιμία πρέπει να μετρούν την οστική τους μάζα σε τακτά χρονικά διαστήματα.