Οι ενέσεις Υαλουρονικού καθυστερούν την ολική αρθροπλαστική του γόνατος.
Κων/νος Σαρόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός (ksaropoulos@hotmail.com).
Το Υαλουρονικό Οξύ (ΥΟ) αποτελεί το κύριο συστατικό του αρθρικού υγρού, όπου λειτουργεί σαν λιπαντικό, απορροφά τους κραδασμούς και τροποποιεί τη φλεγμονώδη αντίδραση προστατεύοντας τον αρθρικό χόνδρο και διατηρώντας την λειτουργικότητα της άρθρωσης. Όμως, με την πάροδο της ηλικίας, αλλά και υπό την επίδραση διαφόρων εξωγενών παραγόντων, ελαττώνεται η παραγωγή και το μοριακό βάρος του με αποτέλεσμα να μην προστατεύεται επαρκώς η άρθρωση προκαλώντας εκφυλιστικές αλλοιώσεις και οστεοαρθρίτιδα. Η χορήγηση, δηλαδή, ΥΟ ενδοαρθρικώς μπορεί να θεωρηθεί ως θεραπεία υποκατάστασης, αφού το ΥΟ υποστηρίζει μηχανικά και βιολογικά την άρθρωση, ενώ δρα επί μακρόν, αφού διεγείρει τα εκκριτικά κύτταρα του αρθρικού υμένα ώστε να παράγουν νέο ΥΟ και πέραν του φυσιολογικού χρόνου ημιζωής του φαρμάκου.
Τα τελευταία έτη, όμως, υπήρξε έντονη διχογνωμία ως προς τη χρησιμότητά του και η Ευρωπαϊκή Εταιρεία που μελετά την Κλινική και Οικονομική πλευρά της Οστεοαρθρίτιδας και της Οστεοπόρωσης (ESCEO) συνέστησε μια ειδική επιτροπή η οποία, αφού ανέλυσε 15 μετααναλύσεις /ανασκοπήσεις, κατέληξε ότι οι ενδοαρθρικές εγχύσεις ΥΟ έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα στον πόνο, τη δυσκαμψία και την κινητικότητα, από την συνεχή χορήγηση για 1 έως 3 μήνες αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), ενώ προσφέρουν καλύτερη αναλγησία από την έγχυση κορτιζόνης για τους επόμενους 1 έως 6 μήνες. Επομένως το ΥΟ είναι προτιμότερο από τη μακροχρόνια χορήγηση ΜΣΑΦ, λόγω του αυξημένου κινδύνου παρενεργειών, οπότε επανέκαμψε δριμύτερο στην καθημερινή κλινική πράξη, ιδίως στην αντιμετώπιση ασθενών με ΟΑ γονάτων.
Πράγματι, σε πρόσφατη αναδρομική, διαχρονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο PLoS One (Public Library Οf Science) συγκρίθηκαν 14.782 ασθενείς ηλικίας ≥50 ετών (μέσος όρος 68 ± 10, 67% γυναίκες), που αντιμετωπίζονταν για οστεοαρθρίτιδα του γόνατος στη Γαλλία μεταξύ 2006 και 2013, φάνηκε ότι οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε εγχύσεις Υαλουρονικού είχαν καθυστέρηση στην αναγκαιότητα διενέργειας ολικής αρθροπλαστική σε σχέση με όσους δεν έκαναν ενέσεις.
Κατά τη μελέτη, από τους 14.782 ασθενείς, οι 1.662 (11.2%) υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση πριν από το τέλος του 2013. Ο χρόνος καθυστέρησης της χειρουργικής επέμβασης ήταν μεγαλύτερος σε κάθε σημείο της αξιολόγησης για την ομάδα της θεραπείας με Υαλουρονικό έναντι της άλλης ομάδας (από 51 ημέρες στο 1ο έτος μετά τη διάγνωση έως 217 ημέρες στα 7,5 έτη, P .001).
Παράλληλα οι ερευνητές μελέτησαν το κόστος των άμεσων ιατρικών δαπανών μεταξύ των δύο ομάδων, όπου φάνηκε ότι οι ενδοαρθρικές ενέσεις αντιπροσώπευαν 10% του συνολικού κόστους. Οι άμεσες ιατρικές δαπάνες, μάλιστα, κόστισαν το ίδιο είτε χορηγήθηκε ΥΟ είτε κορτιζόνη. Κατά το έτος δε πριν από την αρθροπλαστική, ο μέσος όρος του συνολικού κόστους ήταν παρόμοιος μεταξύ των δύο ομάδων θεραπείας (744 € για την ομάδα του Υαλουρονικού έναντι 805 € για την ομάδα ελέγχου).
Πηγή: Delbarre A, Amor B, Bardoulat I, et al. Do intra-articular hyaluronic acid injections delay total knee replacement in patients with osteoarthritis - A Cox model analysis. PLoS One. 2017;12(11):e0187227.