Χρόνια Οσφυαλγία και βιταμίνη D.
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος. (www.myoskeletiko.com).
Τόσο η οσφυαλγία όσο και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D στις σύγχρονες, μέτρια ή σημαντικά, οικονομικά εξελιγμένες κοινωνίες είναι δύο παθήσεις ιδιαίτερα συνηθισμένες, για διαφορετικούς λόγους, σύμφωνα πάντα με τις υπάρχουσες μελέτες. Λογικό λοιπόν είναι ότι εάν κάποιος προσπαθήσει να μελετήσει τον επιπολασμό και την συχνότητά τους, να βρει μία σημαντική συσχέτιση μεταξύ τους και να καταλήξει λανθασμένα ότι οι δύο αυτές παθήσεις συνδέονται αιτιολογικά. Παρόλα αυτά ένας τρόπος που θα μπορούσε να τις συνδέσει κάποιος παθοφυσιολογικά θα ήταν, εάν η θεραπευτική αντιμετώπιση της ανεπάρκειας της βιταμίνης D προκαλούσε στατιστικά σημαντική βελτίωση στην οσφυαλγία και αυτό το αποτέλεσμα ήταν σταθερό σε αρκετές μελέτες.
Τα αίτια της χρόνιας οσφυαλγίας είναι πολλά και διάφορα, αλλά το πιο συνηθισμένο είναι συμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η Χρόνια Μη Eιδική Oσφυαλγία η όποια καλύπτει το 85% των περιπτώσεων της χρόνιας οσφυαλγίας. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν αρκετές μελέτες που υποστηρίζουν ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D, με τιμή κατώτερη των 30ng/ml έχει έναν επιπολασμό που μπορεί και να ανέρχεται στο 50—60% του πληθυσμού σε ορισμένες χώρες. Κρατώντας αυτές τις «τεκμηριωμένες παραμέτρους» ας δούμε μία σχετικά πρόσφατη (2018) ανασκόπηση των μελετών που συνέδεσαν τις δύο αυτές παθήσεις.
Οι ερευνητές αφού αναζήτησαν τα δύο αυτά λήμματα σε όλες τις γνωστές βάσεις δεδομένων (PubMed, Cochrane Database και Google scholar κ.ά) βρήκαν 399 σχετικές μελέτες. Εφαρμόζοντας στην συνέχεια την μέθοδο «The PRISMA Statement» απέρριψαν ως μη αξιόλογες προς ανάλυση τις 372 και εστιάσθηκαν στην ανάλυση των υπολοίπων 19. Οι 10 από αυτές είχαν γίνει σε Ασιατικές χώρες και οι υπόλοιπες σε Ευρωπαϊκές, στις ΗΠΑ και αλλού μεταξύ των ετών 2011 και 2016. Οι ασθενείς που συγκεντρώθηκαν ήταν τελικά 2602 ασθενείς ηλικίας από 30 έως 66 ετών. Σαν ανεπάρκεια βιταμίνης D θεωρήθηκαν τιμές της βιταμίνης D κατώτερες των 30 ng/ml.
Τα αποτελέσματά τους έδειξαν ότι το 76,3% των ασθενών αυτών παρουσίαζαν σταθερά ανεπάρκεια βιταμίνης D ανεξάρτητα από την αιτιολογία και την διάρκεια της οσφυαλγίας τους. Στις μελέτες που προέρχονταν από την Ασία το ποσοστό ανεπάρκειας της βιταμίνης D έφθανε και το 82% για τους γνωστούς λόγους (χρώμα δέρματος, ένδυση κ.λπ.). Στις γυναίκες η ανεπάρκεια ήταν 84% συγκριτικά με τους άνδρες που ήταν 74% και ήταν πάντα μεγαλύτερη ανάλογα με την ηλικία.
Οσον αφορά την θεραπεία οι ερευνητές αναφέρουν ότι σε κάποιες μελέτες η βελτίωση της ανεπάρκειας της βιταμίνης D βελτίωνε και την οσφυαλγία και την λειτουργικότητα του ασθενούς, αλλά αυτό το αποτέλεσμα δεν ήταν πάντα σταθερό (Bansal D., et al. High Prevalence of Hypovitaminosis D in Patients with Low Back Pain: Evidence from Meta-Analysis. Pain Physician 2018; 21:E389-E399• ISSN 2150-1149).
Μελέτες με τον ίδιο ή παρόμοιο σχεδιασμό έχουν γίνει αρκετές και όλες καταλήγουν στο ίδιο περίπου συμπέρασμα: Σε έναν ασθενή που πάσχει από χρόνια μη ειδική οσφυαλγία και ταυτόχρονα παρουσιάζει και ανεπάρκεια της βιταμίνης D, η διόρθωση της τελευταίας με την κατάλληλη τροφή, την έκθεση στον ήλιο, με αλλαγή των συνηθειών του είτε ακόμη και με την χορήγηση συμπληρωμάτων είναι μια ακόμη θεραπεία που μπορεί να έχει καλά αποτελέσματα. Ούτως ή άλλως για την χρόνια οσφυαλγία έχουν δοκιμασθεί 110 περίπου «τεκμηριωμένες» θεραπείες και όλες είχαν «καλά» αποτελέσματα.