Οστεοπόρωση και Οδοντίατρος. Τα δεδομένα αλλάζουν για την οστεονέκρωση της κάτω γνάθου.
Κων/νος Σαρόπουλος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός (ksaropoulos@hotmail.com)
Η οστεονέκρωση της γνάθου είναι μια σπάνια, αλλά σοβαρή, ανεπιθύμητη ενέργεια των αντιαπορροφητικών φαρμάκων, η οποία αυξάνεται με τις οδοντιατρικές επεμβάσεις. Σύμφωνα όμως με τα αποτελέσματα μελέτης που πρόσφατα δημοσιεύθηκε στο The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism τα ποσοστά οστεονέκρωσης της γνάθου παραμένουν χαμηλά και τείνουν να μειώνονται όσο προχωρά η θεραπεία με Denosumab.
Στην έρευνα αξιολογήθηκε το ιστορικό στοματικών επεμβάσεων και συμβαμάτων με ερωτηματολόγια κάθε 6 μήνες σε 4.550 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας 60 - 90 ετών με εγκατεστημένη οστεοπόρωση (T-score -2,5 σε ΟΜΣΣ ή Ολικό Ισχίο και ιστορικό έως 2 σπονδυλικών καταγμάτων) χρησιμοποιώντας τα δεδομένα από τη διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, 3ετή μελέτη FREEDOM και την 7ετή επέκτασή της για την εκτίμηση της μείωσης του καταγματικού κινδύνου σε ασθενείς με οστεοπόρωση.
Περίπου το 45% των συμμετεχόντων ανέφεραν περισσότερες από μία στοματική επέμβαση ή συμβάν κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης. Οι 2 ομάδες λήψης denosumab ή εικονικού φαρμάκου αποκάλυψαν παρόμοια ποσοστά επεμβάσεων (28,5% έναντι 29,1% σφραγίσματα, 24,6% έναντι 25,1% εξαγωγές, 6,0% έναντι 5,8% εμφυτεύματα, 4,0% έναντι 4,2% απώλειες δοντιών και 0,9% έναντι 0,9% γναθοχειρουργικές επεμβάσεις). Κατά τη φάση επέκτασης της FREEDOM παρουσιάστηκαν 5,2 περιπτώσεις οστεονέκρωσης ανά 10.000 ανθρωποέτη, με αυξανόμενη συχνότητα σε εκείνους που ανέφεραν οδοντιατρική παρέμβαση (0,68% έναντι 0,05%).
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι παρότι οι οδοντιατρικές επεμβάσεις ήταν συχνές σε γυναίκες που έλαβαν denosumab και συσχετίστηκαν με αυξημένη επίπτωση οστεονέκρωσης της γνάθου, η συνολική της συχνότητα ήταν χαμηλή και όλες οι περιπτώσεις με πλήρη παρακολούθηση επιλύθηκαν με θεραπεία (οι 11 εκ των 12, αφού η 1 απέσυρε την συγκατάθεση και δεν είναι γνωστή η έκβασή της), δείχνοντας πρακτικά ότι η θεραπεία με denosumab και το αποδεδειγμένο όφελός της στην πρόληψη των καταγμάτων σε γυναίκες με μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση δεν χρειάζεται να διακοπεί κατά τις στοματικές επεμβάσεις και την οδοντιατρική φροντίδα ρουτίνας.
Θα ήταν χρήσιμο ακόμη οι οδοντίατροι να δημοσιεύσουν κάποια στιγμή την συχνότητα της οστεονέκρωσης της γνάθου μετά από συνηθισμένες οδοντιατρικές επεμβάσεις, στον πληθυσμό υγιών ατόμων, διότι τα μέχρι σήμερα στοιχεία προέρχονται μόνο από μελέτες σε οστεοπορωτικούς ασθενείς. Τότε θα μπορέσει κάποιος να αξιολογήσει πραγματικά την συχνότητα της νόσου και να δώσει και σωστές προληπτικές κατευθυντήριες οδηγίες.
Πηγή: Watts NB, Grbic JT, Binkley N, et al. Invasive oral procedures and events in women with postmenopausal osteoporosis treated with denosumab for up to 10 years [published online February 13, 2019]. J Clin Endocrinol Metab. doi:10.1210/jc.2018-01965